Dag 1 & 2: naar Bisjkek (Kirgizië)

Vertrek van Schiphol. We vliegen op dag 1 via Istanbul (Turkije) -of Moskou (Rusland)- en komen erg vroeg in de ochtend van dag 2 aan in Kirgizië. Vanaf het vliegveld is het een klein uurtje rijden (30 km) naar onze eerste accommodatie in de grootste stad van het land. We nemen de tijd om even op krachten te komen in het hotel en na de lunch gaan we deze stad verkennen. Een nacht slapen we in een comfortabel hotel.

Bisjkek is nog maar tweehonderd jaar jong en je ziet hier dan ook geen middeleeuwse monumenten. Met meer dan twintig parken is het de meest groene stad van Centraal Azië. Bovendien prijken op de achtergrond de majestueuze pieken van de Tien Shan bergen. In Bisjkek zie je een interessante mengeling van aan de ene kant de stadsplanning uit de tijd van de tsaren met brede avenues met bomen aan weerszijde en marmeren gebouwen en aan de andere kant de strenge appartementen uit de sovjettijd.

Per tweewieler verkennen we deze ruim opgezette stad van circa een miljoen inwoners. We dompelen ons volledig onder in de Sovjet-retro architectuur. Vrijwel alle belangrijke gebouwen in het centrum zijn redelijk recentelijk neergezet in de zogenaamde Gouden Periode, de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. We beginnen onze ontdekkingstocht op het Ala-Too plein waar ook het belangrijkste museum van het land gevestigd zit. Aan de achterzijde van dit monsterachtige gebouw staat Lenin nog steeds op zijn sokkel. Echter niet om het communistische verleden te eren, integendeel: juist om het roerige verleden nooit te vergeten...

Het nabijgelegen Oak Park is de plek bij uitstek waar de lokale hipsters zich laten zien, maar ook waar Marx en Engels gezamenlijk op een bankje zitten. Wie alvast wat leuke souvenirs wil scoren of zich gewoon wil onderdompelen in de lokale scene, de Osh bazaar is een van de betere plekken om te genieten van de couleur locale van Kirgizië. In de avond gaan we eten in een van de talloze restaurantjes die Bisjkek te bieden heeft. 

Dag 3: Naar Chon Kemin (230 km - via Burana toren)

Als we eenmaal aan de hectiek van deze miljoenenstad ontsnapt zijn, naderen we na anderhalf uur rijden het fascinerende Burana, dat al in de negende eeuw een stad van formaat was in Centraal Azië. In de Chuy vallei vind je de laatste overblijfselen van deze stad die vijf eeuwen lang  bekend stond onder de naam Balasagun, waarvandaan je op een heldere dag uitzicht hebt tot aan het hoogste gebergte van dit land: de Tian Shan bergen. De toren zelf is een fraai gebouwde minaret uit de 11de eeuw en een van de oudste in zijn soort in Centraal Azië. Met zijn huidige hoogte van 24 meter is het al een blikvanger, zeker als je beseft dat de toren ooit 46 meter hoog moet zijn geweest. Het omliggende terrein is eveneens een aanrader: al was het maar alleen voor de 80 markante grafstenen die hier vanuit het hele land naar toe zijn gebracht. 

Na deze interessante stop rijden we via de twee miljoen jaar oude Boom kloof naar ons eindpunt van vandaag: het pittoresk gelegen Chon Kemin in de pittoreske Chon-Kemin-vallei. Onze eerste kennismaking met de spectaculaire Kirgizische natuur is er een die je niet snel zal vergeten, al moet dee streek nog wel even komen van de vele Russische kolchozen en de vervuilende mijnindustrie die hier door de Sovjets was opgericht. Nu is de grootste bron van inkomsten de aardappelteelt en de vleesindustrie. Ook het toerisme maakt overigens een gestage groei door in deze verlaten vallei. In een eenvoudig, maar prachtig gelegen guesthouse brengen we de nacht door. 

Dag 4: Naar Cholpon Ata (150 km)

In de ochtend brengen we een (optioneel) bezoek aan de lokale school en heb je nog tijd voor een korte wandeling, voordat we de prachtige rit naar het op 1600 meter hoogte gelegen meer Issyk-Koel-meer gaan overbruggen. Deze 20 miljoen jaar oude waterberging is het zevende diepste meer ter wereld (het diepste punt is 668 meter!) en was ooit een van de belangrijkste rustplaatsen van de Zijderoute. Het grootste meer (182 km lengte en 60 km breed) van de circa 2000 meren die Kirgizië telt, wordt overigens gevoed door maar liefs 118 rivieren.

Dit meer is vooral populair bij de lokale bevolking en de vele Russen en Kazachen die hier vakantie komen vieren, omdat het een van de weinige plekken in het land is met zandstranden. Opmerkelijk is ook dat het meer nooit bevriest en geen uitstroom heeft! Van oudsher is de noordzijde van het meer de plek waar vele mineraalrijke bronnen uit de bodem ontspringen, het aantal kuuroorden hier is dan ook ontelbaar. Mocht de weg naar de heetwaterbronnen van Oruktu veilig te berijden zijn, dan nemen we ook daar een kijkje.

De 'bovenkant' van het meer is overigens veel drukker bevolkt dan de 'onderkant' van het meer, waar vooral veel nomaden leven in hun yurts, de Kirgizische versie van mobiele tenten kampementen. Voordat we in ons guesthouse aan het meer arriveren, brengen we eerst nog een (optioneel) bezoek aan het spirituele centrum Ruh Ordo en het onlangs gebouwde Nomadenmuseum. Geniet van de historische spullen die zijn gevonden tijdens de opgravingen in de naar schatting twintig 'verzonken nederzettingen' die -zo het schijnt- nog steeds verborgen liggen onder het wateroppervlak. Ook nemen we een kort kijkje in het fonkelnieuwe stadion dat de president heeft gebouwd voor derde editie van de Spelen der Spelen: de Nomad Games.

Deelnemers uit 77 landen gaan op dit tweejaarlijkse evenement de sportieve strijd met elkaar aan op 37 verschillende onderdelen, maar de meeste aandacht gaat ongetwijfeld uit naar kom-boru of Ulak tatysh, het ruigste spel op aarde waarbij twee teams (van minimaal acht participanten tot wel duizend ruiters) elkaar tijdens deze kruising van een rugby en polo-wedstrijd heftig bestrijden door al wild galopperend op hun paarden het karkas van een pas onthoofde geit als een bal tussen de doelpalen van de tegenstander te deponeren...

Doordat er vrijwel geen regels zijn en fysiek contact als sleuren, schoppen en slaan is toegestaan. Ze rennen met paard en al op elkaar in in de hoop dat iemand dan die geit loslaat. Het is dan ook niet gek dat een flink aantal van deze waaghalzen zich beschermen door helmen op te zetten die soldaten normaliter draagden in de oude Sovjet-tanks. Mede hierdoor is dit visuele spektakel een van de meest fascinerende sporten ter wereld om te observeren. Na al deze overweldigende indrukken zal je vanavond heerlijk slapen in een traditioneel guesthouse/hotel.

Dag 5: Naar Karakol

150 kilometer oostwaarts ligt de belangrijkste stad van dit meer: Karakol: een strategisch gelegen uitvalsplek voor excursies in de schitterende natuurlijke omgeving van dit gebied. Voordat we hier arriveren en twee nachten doorbrengen in een traditioneel guesthouse/hotel brengen we echter eerst een bezoek aan de legendarische valleien van Grigoriev en Semoniev. 
Daarna nemen we een welverdiende verfrissende duik in het 'warme meer' (letterlijke vertaling in het Kirgizisch) en organiseren we een picknicklunch op een van de vele stranden. Alleen al voor het onvergetelijke uitzicht over de besneeuwde bergtoppen zou je hier de hele dag willen doorbrengen. De meeste bergtoppen hier tikken de 6.000 en 7.000 meter aan, de hoogste is de Pobeda Peak met 7.439 meter!

Karakol is de vierde grootste stad van Kirgizië. Het is een culturele rijke stad met verschillende etnische groepen, zoals de Dungan, Uighur, Kalmak, Uzbek, Russische en natuurlijk de Kirgiezen. Ook brengen we hier een bezoek aan de Holy Trinity kathedraal, een fraai gebouwde Russische orthodox bouwwerk. De kathedraal werd in 1872 door een aardbeving volledig verwoest, na de herbouw werden op de toren van de groene daken grote goudkleurige uivormige bollen neergezet. Een mis hier meemaken is een van de culturele hoogtepunten van de reis.

De nabijgelegen houten Dungan moskee is de trots van de Chinese moslim gemeenschap, die in drie verschillende fasen uit hun land verjaagd zijn. De eerste groep arriveerde ruim tweehonderd jaar geleden toen een grote groep Chinese moslims op de vlucht ging voor het onderdrukkende regime in hun eigen land, zij trokken de bergpassen over om in vrede hun geloof in Kirgizië te mogen belijden. Zij injecteerden de cultuur in Karakol met verschillende Chinese elementen.

De dungan is gebouwd door 20 man volgens de Chinese architectonische tradities. In het kleurrijke gebouw is geen enkele spijker gebruikt! Het resultaat is dat de moskee verrassend veel lijkt op een Chinese boeddhistische tempel. Ben je hier op een zondag, dan heb je mazzel! Elke zondagochtend komen hier duizenden nomaden en andere geïnteresseerden bijeen voor de wekelijkse grootste dierenmarkt van Kirgizië. 

Dag 6: Karakol

Vandaag is onze eerste vrije dag van deze enerverende rondreis. En waar kan je die beter doorbrengen dan in deze stad van 80.000 inwoners dat een mix uitstraalt van vergane sovjet allure, maar tegelijkertijd een soort oplaadpunt is voor de vele backpackers die vanuit hier de bergen ingaan. Het stadje zelf biedt genoeg vertier om je een paar dagen te vermaken. Je zou bijvoorbeeld op zoek kunnen gaan naar jekai, een Kirgizische versie van het Schotse monster van Loch Ness.

Avonturiers en reizigers met een goed gevulde portemonnee kunnen een privé-helikopter huren voor slechts 1.800 euro (maximaal tien man!) voor een onvergetelijke trip naar het hart van het hoogste gebergte van Kirgizië: het Tian Shan-gebergte. De tocht in dit zware en oud Russische monster is een once-in-a-lifetime experience. Wie wat goedkoper en rustiger wil genieten kan terecht op een van de nabij gelegen stranden, terwijl de berggeiten aan hun trekken komen met een van de vele wandelingen die hier mogelijk zijn. Je reisleider neemt graag de opties met je door. Mocht het weer en de toegangsweg het toelaten, dan vertrekken we vanuit het nabij gelegen Altyn Arashan-dal voor een mooie wandeling.

Wat je vandaag ook overdag gaat doen, volg onze tip en sluiten je bezoek aan deze stad af met een welverdiend dip in de enige openlucht warmwaterbronnen van deze streek. Een slimme zakenman heeft hier een handvol betonnen baden gecreëerd waar het instromende warme vulkanische water de perfecte remedie biedt voor je vermoeide spieren. Uiteraard mag je Karokol niet verlaten hebben zonder het traditionele recht van deze streek gegeten te hebben: Ashlan fu, een prachtige naam voor een nog smaakvoller gerecht.

Dag 7: Naar Bokonbayevo

Vandaag trekt Moeder Natuur alle registers open om ons te verbazen met haar pracht en praal. De bergen van Jety Oguz vormen een van de blikvangers van dit land, beter bekend als de 'Seven Bulls', genaamd na een historische Kirgizische legende. Met een beetje veel fantasie -of/en een flinke slok vodka achter de kiezen- zie je wellicht in deze roodbruine rotsformatie inderdaad ietwat van een rijtje van zeven bronstige stieren. Het grappige is dat deze zelfde rotsformatie vanuit de andere kant bezien een geheel andere aanblik geeft: namelijk die van een 'Gebroken Hart'. Van welke kant je ze ook bekijkt, op deze prachtige locatie maken we een korte wandeling. Hopelijk mogen nog vele generaties na ons genieten van nr 19 op de lijst van Nationale Monumenten.

Het geheel vervallen kuuroord annex Sovjet-moloch in het nabijgelegen gehucht, tijdens de Russische overheersing een geliefd onderkomen van de Russische sportelite, is een stille getuige van de betere tijden die dit oord nog niet zo heel lang geleden gekend heeft. Dit bullebak van een gebouw, zoals ze in de jaren zestig zonder schaamte werden neergekwakt, is een bezienswaardigheid op zich.

We vervolgen onze weg langs het meer en niet zo heel ver verwijderd van deze grillige rotsformaties, ligt een van de meest spectaculaire plekken in Kirgizië: Skazka Canyon. Hier voelt het alsof je op de planeet Mars terecht bent gekomen! Een andere benaming van deze majestueuze plek is ook wel 'fairytale canyon'. Voor zover je oog kan kijken, word je op het eind van deze gravelweg omringd door een breed scala aan spectaculaire rotsformaties. Geen centimeter oppervlakte is hier hetzelfde. Voeg daarbij nog een waanzinnig kleurenpallet aan verschillende rotskleuren, variërend van paars, geel, oranje, groen en grijs, en je begrijpt dat dit een van onze lievelingsplekken van Kirgizië is. Wie er oog voor heeft zal al snel een wolkenkrabber en verschillende gedaantes van dieren ontdekken.

Een kleine autorit verderop ligt ons eindpunt van vandaag: het yurtkamp van Bokonbayevo waar we een nacht overnachten in een traditioneel onderkomen. Dit is van oudsher de meest belangrijke plek voor de adelaarjagers. Al sinds de 12e eeuw jagen de locals hier op konijnen en zelfs vossen. Het is fascinerend om deze (optionele) excursie naar de adelaarjagers mee te maken. Wellicht een beetje vrouwonvriendelijk, maar de mannen beweren hier dat vrouwen pas op de vierde plaats in hun leven komen: na de adelaar, paard en hond dat hun belangrijkste bezit vormt...

Dag 8: Naar Naryn / Tash Rabat

Vandaag verlaten we het fotogenieke Yssyk-Koel-meer en genieten van een van de mooiste routes van deze reis door dramatisch uitziende heuvelgebieden, valleien gevuld met kuddes paarden, schapen en koeien. De wilde marmotten die hier ook bivakkeren zijn wat moeilijker te spotten. Mocht het Museum of Handicraft of Woiman Cooperatove in Kochkor open zijn, dan stoppen we daar even voor een kort bezoek. Tevens maken we een korte fotostop om het megagrote zilveren (!) standbeeld van Lenin op de foto te zetten.

Ook zien we vandaag langs de weg enorme hoeveelheden begraafplaatsen, helaas vaak in vervallen staat. Toch zijn deze fotogenieke bouwwerken een bezoek meer dan waard, al was het alleen al om te zien hoe communisten, moslims en nomaden vredig naast elkaar begraven liggen. Wie geluk heeft ziet dat de vreemdste attributen deze laatste rustplaats sieren; van dierenschedels tot paardenstaarten, van geweien tot geitenhoorns.

Ons hoofddoel is vandaag Naryn, een niet al te spannend stadje, maar aan het grote plein ligt een galerie die de moeite waard is om te zien. Hier hangen schilderijen van de landelijk bekende kunstenaar Torobekoc Kojogulo. Iets verderop vind je de moskee Gorodok, een andere publiekstrekker die met zijn blauw, turquoise en witte kleuren een mooi contrast geven met de achterliggende bergen. Een stukje verderop is een publieke 'moncho' (Russische sauna) te bezoeken, een van de vele onvergetelijke belevenissen die je tijdens deze reis kunt ervaren.

Ook de begraafplaats van dit zwaar vervallen stadje is ook zeker de moeite waard om te zien. Meestal overnachten we deze dag in een guesthouse in Naryn, maar wanneer de mogelijkheid bestaat om in Tash Rabat te overnachten in een yurt dan laten we deze kans absoluut niet liggen.

Dag 9: Via Tash Rabat naar Son-Koel-lake (260 km)

Al vroeg in de ochtend vertrekken we voor de prachtige rit naar het afgelegen Tash Rabat (letterlijke betekenis: stenen fort), onderweg passeren we de prachtige Moldu Ashun pass. Deze uit de 10e (of 15e, ligt eraan welke bron je gebruikt) eeuw stammende caravanserai was in de hoogtijdagen van de Zijderoute een van de belangrijkste overnachtingsplekken. Het imposante bouwwerk ademt -zelfs na zes eeuwen- een sfeer van ontastbaarheid uit. Al oogt het eerder als een klooster of een mausoleum, weggezonken in de omliggende heuvels.

Wie rondloopt door de spelonken van deze onverwoestbare overnachtingsplaats kan zich voorstellen hoe hier honderden jaren lang mensen, paarden en kamelen op krachten kwamen en bij het haardvuur allerlei exotische zaken verhandeld werden en uiteraard spannende verhalen werden uitgewisseld. Wat deze plek nog specialer maakt is dat Tash Rabat door monniken gebouwd is, waardoor er ongetwijfeld ook veelvuldig geprobeerd zal zijn om zieltjes voor het geloof te winnen. Ook het politieke aspect van Tash Rabat mag niet onderschat worden.

Met de jeep/minibus is het een comfortabele rit van iets meer dan twee uur enkele reis naar het op 3.530 meter hoogte gelegen Tash Rabat, maar in de tijd van paarden en kamelen was dit een van de zwaarste etappes van deze duizenden kilometers lange route. In de vroege namiddag vervolgen we onze adembenemende mooie rit naar het op 3.000 meter hoogte gelegen Son-Koel-lake, waar we twee nachten zullen verblijven in een traditioneel yurt kamp. Dit is een van de slechtste wegen van het land met onderweg rivieren die we moeten doorsteken en checkpoints van de militairen.

De ietwat onheilspellende lokale naam van deze plek is het 'laatste meer', al is de maximale diepte van het water slechts 13 meter. Nu kan je met eigen ogen de schoonheid van het tweede grootste meer (29 km lengte bij 18 km breedte) van het land aanschouwen, een aanblik die je de afgelopen week ongetwijfeld al regelmatig hebt gezien op posterformaat in de vele restaurants, souvenirwinkels, supermarkten en toeristenbureautjes. Deze omgeving is maar liefst 200 dagen per jaar bedekt met sneeuw, dus zorg voor voldoende warme kleding!

Dag 10: Son-Koel-lake

Onze tweede vrije dag van deze reis breng je door aan dit adembenemend diep turquoise kleurige meer, dat pas in 1980 is ontstaan door een aardverschuiving. Dit is een plaats zonder hotels, restaurants, winkels of musea, alleen een yurt kamp. Verder zijn er geen voorzieningen, behalve een adembenemende stilte. Ook kunnen we op zoek gaan naar petrogliefen (afbeeldingen in stenen gekerfd) uit de Bronstijd. De eerste bewoning in dit gebied dateert overigens van meer dan 40.000 jaar geleden! Als je geluk hebt, kan je tevens genieten van de vele steenbokken die deze prachtige plek ook hun thuis noemen.

Vogelliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen met het observeren van talrijke soorten, ondanks dat er geen enkele boom in dit gebied groeit. Wist je dat Kirgizie maar liefst 368 verschillende soorten vogels heef? Kijken wie de meeste kan spotten? Ook heb je in de omgeving van dit meer de mogelijkheid om te gaan paardrijden of neem een kijkje hoe de nomaden hun paarden melken. Nieuwsgierige zielen kunnen dit ook zelf proberen, maar ben wel voorzichtig, want het is geen makkelijke taak. Daarnaast zijn de paarden behoorlijk kieskeurig en soms zelfs humeurig als je hen niet met de juiste 'kneedtechniek' behandelt. Mocht het resultaat positief zijn, dan kan je even later genieten van de welbekende kymyz of kümüs, een gefermenteerde alcoholische melkdrank waar de locals nooit genoeg van lijken te krijgen...

Dag 11: Naar Kazarman (200 km)

Vandaag staat in het teken van de natuur. We rijden het grootste gedeelte van deze trip door de Fergana vallei naar Kazarman, een nederzetting die, ondanks de relatief lage ligging (1200 meter boven zeeniveau) in de wintermaanden niet bereikbaar is. In de lokale taal heet dit gebied overigens de 'Bad Mountains'... Dit is een niemandsland met vooral verschrikkelijk veel slechte wegen. Het natuurschoon verveelt echter nooit, het inspireerde de welbekende dichter Togolok Moldo (1860-1942) om prachtige gedichten te schrijven. Zijn beeltenis staat overigens op de biljetten van 20som.

Kazarman had vroeger een winstgevende goudmijn, maar die tijd is voorbij. Het nu vooral pure armoede en veel alcoholisme dat je ziet, maar de afstand naar het westen van het land is door het ontbreken van fatsoenlijke wegen veel te lang om in een dag te overbruggen. In het dorpje verblijven we wederom bij een lokale familie die dit guesthouse runnen. Het is algemeen bekend in Kirgizie dat de mensen van deze streek tot de meest gastvrije van het land behoren, al bestaat de omgeving voornamelijk uit grijze sovjet-blokken. Dit dorpje is overigens gedurende acht maanden per jaar van de buitenwereld afgesloten, door de hevige sneeuwval op de omliggende passen...

Dag 12: Naar Arslanbob (230 km)

Wie -net als wij- helemaal verkikkerd zijn op walnoten, dan is Arslanbob de beste plek ter wereld. Het dorpje is letterlijk omringd door een woud aan walnootbomen, 's werelds grootste in zijn soort met maar liefst 11.000 hectare die gevuld zijn met deze boomsoort. Gemiddeld oogsten de 12.000 dorpsbewoners elk jaar in september maar liefst 1.500 ton aan walnoten. De jaarlijkse oogst van appels, pistachios en kersen is zelfs vier maal zo groot!

Helaas heeft Kirgizie het de laatste 30 jaar niet zo nauw genomen met de bossen, want maar liefst 50% (!) van haar bossen zijn in deze periode verloren gegaan. Hopelijk blijft dit magnifieke bos dit los bespaard. Arslanbob is overigens een van de vele Oezbeekse enclaves die er in dit land zijn, waarvan de meeste iets zuidelijker liggen en zelfs compleet onafhankelijk zijn. De rijke cultuur van het wetelijke buurland is terug te zien in hun architectuur en inrichting van hun huizen. Dit uitgestrekte stadje doet een beetje Mediterraans aan, met zijn vele hoge bomen die de straten veel schaduw geven.

Voordat we op het eindpunt aankomen, rijden we vla langs de grens van het eveneens magnifieke buurland Oezbekistan. In het stadje Jalal-Abad (vernomen naar een 13-eeuwse veldheer) komen we even op krachten voordat we de rit vervolgen. Tijdens de Russische overheersing was dit een doorvoerstadje op de spoorlij Tasjkent-Moskou, waar ontelbare balen katoen over zijn vervoerd. Daarna heeft het stadsbestuur besloten om zich te richten op de spa-sector, een rol die het tot op de dag nog steeds vervult.

De plaatselijke bazaar is een mooie plek om even te genieten van de vele verse producten die hier dagelijks over de toonbank gaan. Ook het Pushkin park is een prettige plek om even te genieten, terwijl het centrale plein uiteraard ook een standbeeld heeft van wie anders dan Lenin, maar nu voor de verandering eens afgebeeld in een zittende pose. Dit is een van de weinige beelden ter wereld waar dit op te zien is, want de Russische revolutionair wilde altijd het liefst 'actief en leidend' overkomen.

Kirgiziërs hebben over het algemeen wat minder prettige gedachten over deze plek, zij herinneren zich Jalal-Abad voornamelijk als de brandhaard waar in 2010 ongekende etnische conflicten uitbraken tussen de lokale bevolking en de Oezbeken, waar in totaal ruim 800 mensen bij gedood werden en veel gebouwen werden vernield. 

Verdwalen is vandaag trouwens onmogelijk, want de 535 kilometer lange Naryn rivier fungeert wederom als onze zwijgzame gids. Omdat we voornamelijk over on-geasfalteerde wegen rijden en de hele rit te vergelijken is met een ritje in een verouderde achtbaan, is de rijtijd moeilijk in te schatten. Gelukkig kunnen we onderweg genieten van de velden vol zonnebloemen. Twee nachten verblijven we in een eenvoudig, maar zeer prettig guesthouse.

Dag 13: Arslanbob

Onze derde 'rustdag' van deze reis brengen we door in de prachtige bergachtige omgeving van Arslanbob, waar je (optionele) excursies kan maken met paarden of de Russische SUV UAZ, die over nog meer paardenkrachten beschikken dan hun Kirgizische tegenhanger van vlees en bloed. Wie liever met zijn eigen benenwagen op pad gaat, er zijn weinig meer idyllische wandelplekken in Kirgizië te vinden dan in dit uitgestrekte stadje en zijn deze majestueuze omgeving. Het panorama-punt is een van de mooiste en daarom ook een van de meest druk bezochte. Het dorpje zelf ligt eveneens op heuvelachtig terrein, dus zorg dat je kuitspieren in goede conditie zijn.

De regio herbergt ook een aantal kleine (25 m) en grote (80m) watervallen, aan de grootste worden overigens spirituele en magische krachten toebedeeld. Omdat Arslanbob voornamelijk bewoond word door conservatieve Oezbeekse moslims, vragen wij om deze twee dagen wat degelijker te kleden dan andere dagen. Ook is het handig als vrouw om een hoofddoek bij je te hebben, mocht je een van de plaatselijke moskeeën willen bezoeken.

Dag 14: Naar Sary Chelek (290 km)

De rit naar Sary Chelek lijkt wellicht niet zo lang, toch hebben we ruim vijf uur nodig om deze afstand te overbruggen. Soms heb je de onvoorspelbare krachten van Moeder Natuur nodig om iets anders moois te creëren en dat is ontelbare jaren geleden gebeurd bij Sary Chelek. Het gelijknamige meer is destijds geboren door een van de sterkste aardbevingen ooit in Kirgizië. Behalve dit schitterend gelegen meer telt de vallei nog zes andere kleinere meren en een breed netwerk van rivieren en stroompjes.

Ondanks dat je hier op een hoogte van 1800 meter zit, hangt er grote gedeeltes van het jaar een mild klimaat met warme zomers en relatief niet al te koude winters. Deze bosrijke omgeving is gezegd met een keur aan walnoot-, appel- en perenbomen. In een traditioneel onderkomen brengen we vannacht de nacht door.

Dag 15: Naar Toktogul (170 km)

Ons eindpunt van vandaag -na een uurtje of vier rijden- is een 'off-the-beaten-track' dorpje, dat idyllisch verborgen ligt in de Jalalabad provincie. De meest bekende inwoner van Toktogul is de bekende Kirgizische muzikant Tokogul Satilganov. Het dorpje is omgeven door uitzonderlijke landschappen, al is ook de imposante betonnen dam van ver waar te nemen. Hydro-energie is nou eenmaal het belangrijkste exportproduct van het land en zorgt voor een betrouwbare brom van inkomsten van buitenlandse valuta. Deze grootste dam van het land is slechts een van de voorbeelden van een stukje oude Sovjet-architectuur, maar wel een waar de mensen tot op de dag van vandaag dolblij mee zijn.

Rond het nabijgelegen, door mensenhanden gecreëerde meer is volop gelegenheid om te paardrijden, te ontspannen met een picknick of te gaan zwemmen. Het dorpje met ca. 17.000 inwoners waar de Sovjet charme nog bewaard is, kenmerkt zich door de rustige lange wegen. Ga lokale gerechten proeven op de markt en probeer een van Toktogul’s specialiteiten: ijs! Wat een simpele, maar pure, romige melk smaak heeft. Aangezien Toktogul weinig of geen goede accommodaties heeft, bestaat de kans dat we vanavond overnachten in een guesthouses bij de Kok Bel Pass.

Dag 16: Naar Bisjkek (350 km)

De een na laatste dag van deze onvergetelijke rondreis is direct één van de spectaculairste! Denk aan een tocht van (minimaal) zes uur autorijden - we willen tenslotte ook onze verbazing over zo veel natuurschoon de kans geven-, die tot de laatste minuut gevuld is met adrenaline-achtige momenten: denk aan haarspeldbochten, ravijnen en bovenal fantastische uitzichten. Twee bergpassen scheiden ons van Bisjkek: de Ala-Bel pass (3184 m) en de Too-Ashuu bergpas (3586 m).

De Naryn rivier en de Suusamyr vallei, die we vandaag doorkruisen, is een paradijs voor de vele rondtrekkende nomaden en hun hongerige veestapels. Een vluchtige ontmoeting met deze stoere Centraal-Aziatische cowboys op de jailoo (bergweide), standaard hun zweep in de laars gestoken, levert steevast pittoreske plaatjes op. Ook is dit een van de betere plekken in het land om bruine beren, grijze wolven, rode vossen en/of wilde zwijnen te spotten.

Als de weg het toelaat, bezoeken we tijdens deze trip ook nog het kleine dorpje Suusamyr dat op 2500 meter boven zeeniveau ligt. In de winter staat dit dorpje bekend als wintersportbestemming, 's zomers is dit pittoreske landschap een grote bloeiende alpenweide vol kruiden en wilde bloemen die het landschap Van Gogh-achtige kleuren geven. Onderweg zien we ook overal de verkoop van witte balletjes. Hier wordt de lokale kurut verkocht, deze zongedroogde zoutige yoghurt balletjes zijn een van de specialiteiten van het land. In een comfortabel hotel brengen we de nacht door, al gaat de wekker morgenochtend wel erg vroeg...

Dag 17: Naar Amsterdam

Dankzij de vroege terugvlucht vanuit Bisjkek en de korte overstaptijd in Istanbul, ben je vandaag al in de vroege namiddag terug op het vliegveld van Amsterdam. Hopelijk denk je dan met net zo veel plezier terug aan deze onvergetelijke reis als wij van Grensloos Genieten.