Dag 1: naar Wroclaw
Vanaf Eindhoven vliegen we in de middag met Wizz Air in een kleine twee uur naar de historische stad Wroclaw. Voor vertrek verzamelen we op Eindhoven Airport en maken we even kort kennis met elkaar en bespreken we het reisprogramma. Eenmaal in Wroclaw is er nog de mogelijkheid om uit eten te gaan, waarbij we uiteraard nog even een korte wandeling kunnen maken door deze fascinerende en levendige stad die gebouwd is op 12 eilanden en mede daardoor maar liefst 127 bruggen telt.
Dag 2: Wroclaw
Vanochtend hebben we een uitgebreide wandelexcursie in dit prachtige openluchtmuseum dat de naam Wroclaw draagt. De stad was voor de oorlog Duits (Breslau) en is met 650.000 inwoners nu de vierde stad van Polen. Het is de belangrijkste historische stad in Silezië, prachtig gelegen aan de rivier de Oder en in het bezit van één van de mooiste pleinen van Europa en het tweede grootste van Polen. Door zijn ligging aan de Oder en zijn vele bruggen wordt het ook wel eens het 'Venetië van Polen' genoemd.`
Het oude marktplein met zijn kleurrijke gebouwen is een ideale startplek om deze verrassende stad te gaan verkennen. Vanaf de markante torenspits (wel een flinke wandeling omhoog) heb je een prachtig uitzicht over het oude centrum. Dat dit een eeuwenoude studentenstad is, merk je in de Aula Leopoldina, deze adembenemend rijkelijk versierde barokke entreehal van de universiteit is de grootste van Europa. In de middag is er een optioneel bezoek mogelijk aan het Nationale Museum van Wroclaw, gehuisvest in het gerenoveerde barokke Koninklijk Paleis. Sla zeker ook de Raklawice Panorama (een veldslag uit 1794) niet over. Wroclaw (spreek uit als Vrotswaf) mag dan vooraf als de 'grote onbekende' worden betiteld, wij verzekeren je dat je deze stad voor eeuwig zult herinneren na je bezoek. Al was het alleen maar al voor de tientallen kabouters die we aantreffen in het hart van de stad.
Dag 3: Katowice (via Jasna Gora)
Voordat we in Jasna Gora de Zwarte Madonna gaan bekijken, bezoeken we eerst in Wroclaw nog het Hala Stulecia. Dit juweeltje van internationale Nieuwe Bouwstijl was in 1911 het eerste betonnen openbare gebouw ter wereld ooit en is nog steeds een van de grootste in Europa. Een prachtige Japanse tuin en de grootste fontein van Europa verfraaien dit architectonische geheel tijdens dit (korte) uitje.
Een kleine 2,5 uur rijden later arriveren we in Czestochowa, een ietwat grauw industriestadje, maar wel de thuishaven van de Zwarte Madonna. Het belangrijkste bedevaartsoord van het land. Hier bevindt zich het icoon van Maria met kind, deze plaats wordt in een adem genoemd met welbekende bedevaartplaatsen als Lourdes en Fatima. Een bezoek aan dit klooster is dan ook zeer de moeite waard. Zeker omdat het icoon een belangrijke plaats heeft in de Poolse geschiedenis en er wordt zelfs geloofd dat het icoon Polen heeft behoed voor fatale gebeurtenissen in de geschiedenis en een rol heeft gespeeld in de onafhankelijkheidsstrijd. Na dit bezoek is het nog een uurtje rijden naar Katowice, waar we vervolgens twee nachten overnachten.
Dag 4: Katowice
Katowice is het brandpunt van een regio waar tientallen jaren de steenkolenmijnen, staal- en chemische industrie centraal stonden. Inmiddels is een tijd van verandering aangebroken: er wordt geprivatiseerd en geïnvesteerd in nieuwe technologieën. De oude tijd is voorbij en Katowice heeft een nieuw plan gevonden. Niet door het verleden te verwerpen, maar juist door het te omarmen: de stad is namelijk een architectonische goudmijn. De stad heeft ook het grootste stadspark (620 hectare!) van Polen, dat ontstaan is op de stortplaatsen van de mijnen in de jaren vijftig. Mede hierdoor mag het de 'pionier van Europa' worden genoemd op het gebied van het herstellen van ecologisch aangetaste gebieden.
Katowice herbergt ook enkele aanbevelenswaardige musea, waaronder het stadsmuseum en het met internationale prijzen toebekende Silesisch Museum, met veel aandacht voor de mijncultuur. Een ander niet te missen onderdeel is het district Nikiszowiec, waarbij de iconische industriele gebouwen (periode 1908-1912) vaak gefundeerd hebben in films. Ook het nabij gelegen gratis toegankelijke The Wilson Shaft Gallery is een Must See voor liefhebbers van moderne kunst.
Dag 5, 6 & 7: Krakau
We reizen vandaag naar Krakau, de drukst bezochte stad van Polen en één van de mooiste steden van Europan. Dit is een van de weinige Poolse steden die geheel intact bleef in de Tweede Wereldoorlog waardoor het in feite een groot openluchtmuseum is. Mede hierdoor blijven we hier maar liefst drie nachten. Maar eerst staat één van de zwartste bladzijden van de Europese geschiedenis op het programma, het Nazi vernietigingskamp Auschwitz dat een onuitwisbare invloed achterlaat op zijn bezoekers. Voor de hele wereld staat Auschwitz symbool voor de Holocaust, oorlog, terreur en genocide. We bezoeken zowel Auschwitz I als II, beter bekend als Birkenau. Op het eind van dag 5 arriveren we in Warschau. Wie geen zin heeft in deze excursie, kan op eigen kosten een trein nemen naar Krakau.
Dag 6 starten we met een bezoek aan Wawel. Dit is de welbekende heuvel in het centrum van de stad aan de rivier de Wisla, waar zich de kathedraal en het koninklijk paleis bevinden. Deze granieten puist is wellicht het meest gefotografeerde object van Polen. In dit uitgebreide complex kan je heerlijk dwalen (zonder te verdwalen) en prachtige culturele zaken bekijken. Daarna neemt je reisleider je mee op een speurtocht door de leukste straten van Krakau, waarbij je uiteraard ook het grootste plein van Polen bezoekt. Dit fotogenieke plein heeft uitzicht op de Lakenhal, Mariakerk en de fotogenieke raadhuistoren. Sluit deze dag af met een bezoek aan een van de leuke jazzbars, Krakau is namelijk de jazzstad van Polen.
Op dag 7 bezoeken we in de ochtend de (voormalige) Joodse wijk Kazimierz, wereldbekend geworden door de film Schindler's List. Al wonen er nog amper Joden in deze (en omliggende) wijken, de Joodse cultuur is hier aan een enorme revival bezig. Het nabijgelegen Oskar Schindler's Factory is eveneens een absolute must! In de middag van dag 7 brengen we een (optioneel) bezoek aan de zoutmijn Wieliczka, dit is één van de oudste zoutmijnen ter wereld, waar maar liefst negen verdiepingen tot een diepte van 327 meter zijn uitgehouwen. Tijdens een twee kilometer lange wandeling door een speciaal microklimaat ontdek je onderweg een ietwat bizarre mix van zoutsculpturen.
Dag 8 & 9: Warschau
Op dag 8 rijden we in een rit van bijna vier uur naar Warschau, het volgende hoogtepunt van deze enerverende rondreis. Warschau is een stad die door de Nazi's met de grond gelijk werd gemaakt. Het is verbluffend om te zien hoe deze miljoenenstad is verrezen uit zijn as en nu de spil is van het hernieuwde Polen. Wat aanvankelijk leek op een mission impossible werd een grandioos project met een buitengewoon resultaat. Zelfs de meest minuscule architectonische details en elementen van het interieur werden nagebootst.
De koninklijke buitenverblijven van Wilanov vormen na de lunch onze eerste kennismaking met de (huidige) Poolse hoofdstad. De tuinen en het bijbehorende paleis zijn van een adembenemende schoonheid. Net voor we bij het hotel gaan inchecken, vergapen we ons aan het Paleis van Cultuur en Wetenschappen. Een cadeautje van 'kameraad Stalin' ter ere van zijn verjaardag. Dit imposante gebouw is een kruising tussen een suikertaart en het Empire State Building. Inmiddels is het Paleis omsingeld door het hoge staal, glas en beton van het grootkapitaal. Ondanks alle tegenslagen wordt tegenwoordig weer met lef gebouwd: de moderne architectuur is een belichaming van de Poolse veerkracht. Warschau voelt namelijk inmiddels als een wereldstad met rijzige bebouwing en ruisend verkeer op de brede boulevards en mierenhopen aan forenzen bij metroknooppunten.
Op dag 9 starten we met het ontdekken van de Koninklijke Route. Daarna focussen we ons op het hart van de oude stad: de Rynek Starego Miasta. Dit marktplein is omgeven door kleurrijke huizen. Dit -en nog veel meer-zien we tijdens onze uitgebreide stadswandeling. In de namiddag ben je vrij om een of meerdere van de schitterende musea te bezoeken. Wat dacht je bijvoorbeeld van het aanbevelenswaardige Vodka museum. Een stuk serieuzer is het in 2014 gebouwde Polin museum, het museum voor de geschiedenis van de Poolse Joden. Warschau's beroemdste zoon ooit, componist Frederic Chopin, heeft uiteraard ook zijn eigen museum. Bij een bezoek aan Warschau mag je zeker niet het museum over de opstand van Warschau in 1944 overslaan. Deze betreurenswaardige zwarte episode uit de Tweede Wereldoorlog wordt op zo'n indrukwekkende manier geëxposeerd dat je dit absoluut niet mag missen.
Dag 10: Torun
Met onze eigen minibus reizen we 260 kilometer naar het westen en rond de lunch arriveren we in de gotische universiteitsstad Torun. Onlangs werd Torun door de Poolse lezers van National Geographic gekozen als de Derde Mooiste Plek ter Wereld. Deze sfeervolle stad telt ruim 30.000 studenten, die het een jeugdige uitstraling geven. De goed geconserveerde historische binnenstad staat sinds 1987 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is vooral bekend als de geboorteplaats van astronoom Nicolaus Copernicus en -tsja- kruidkoek (peper en gember), waar in het oude huis annex fabriek ook een actieve tentoonstelling is gewijd.
Tijdens een enerverende stadsexcursie leren we deze bijzondere plattelandsstad beter kennen. Omdat het de Tweede Wereldoorlog vrijwel ongeschonden is doorgekomen, zijn er weinig meer authentieke steden in Polen te vinden dan Torun. Wie een museum wil bezoeken waren we aan om het District museum en/of het Copernicus Huis te bezoeken. Een boottocht over de rivier de Vistula is eveneens een leuke invulling van deze namiddag.
Dag 11 & 12: Gdansk (via kasteel Malbork)
In de ochtend van dag 11 arriveren we -na een kleine twee uur rijden- bij het kasteel van Malbork. Dit imponerende complex is al sinds de tijd van de kruisridders een onaantastbare vesting. Eeuwen lang is hier vanaf 1309 gebouwd en gebouwd, waardoor het anno nu nog steeds het grootste gotische kasteel van Europa is. De vele paleizen, kerken en mini-kastelen tezamen bieden zoveel vermaak dat je hier makkelijk een dag door kan brengen.
In de namiddag van dag 11 heb je de keuze om het Solidarnosc Museum te bezoeken of dat van de Tweede Wereldoorlog. Beiden zijn uniek op hun eigen manier. Daarna rijden we naar het hotel waar we twee nachten verblijven. Na een korte rustpauze neemt de reisleider je mee op een prachtige avondwandeling door een buitenwijk van Gdansk waar je de grootste concentratie muurschilderingen ter wereld aantreft. Deze enerverende dag sluiten we af met een bezoek aan het strand van Gdynia, waar je de keuze hebt om je avondeten te nuttigen bij een van de foodtrucks of zit je liever relaxed op het terras van een uitstekend visrestaurant?
Dag 12 staat geheel in het teken van Gdansk, de lieflijke thuishaven van bijna een half miljoen Polen. Smalle en hoge gevels van elegante patriciërshuizen sieren de straten die ooit drukke handelsplaatsen waren en waar het nu aangenaam wandelen is. Tijdens een excursie leren we deze voormalige Hanzestad aan de Oostzee kennen. Ontdek aan de hand van de reisleider de vele monumentale gebouwen die deze stad telt. Van de drie 'Koninklijke Wegen' die Polen telt (Gdansk, Krakau en Warschau) is dit de kleine, maar in onze ogen ook de mooiste. Wie nog leuke souvenirs wil scoren, Gdansk staat bekend om zijn barnsteen, versteende hars van dennenbomen die er ooit gestaan hebben. Overal in het centrum zijn winkeltjes en stalletjes die hun waar aan de man willen brengen.
Dag 13: naar Eindhoven (of tegen een meerprijs Amsterdam)
Vandaag staat al vroeg in de ochtend de terugvlucht naar Nederland op het programma vanaf het nabijgelegen Lech Walesa Airport, waarna we thuis nog volop kunnen nagenieten van het schitterende en verrassende Polen.