Dag 1: Naar Teheran (Iran):
Vertrek van Schiphol. Omdat de KLM (en alle andere gerenommeerde vliegtuigmaatschappijen) eind 2018 alle vliegverbindingen -onder druk van de Amerikaanse president- met Iran hebben moeten annuleren, vliegen we tegenwoordig via Wenen naar Teheran (soms ook echter via Istanbul, Doha of Frankfurt). Onze voorkeur gaat uit voor de vlucht via Wenen gezien het veel gunstigere vliegschema, helaas is deze erg snel uitverkocht. Dus boek aub op tijd om minder prettige naheffingen en slechtere verbindingen te voorkomen.
Omdat we soms pas diep na middernacht in de Iraanse hoofdstad arriveren en ons (van te voren aangevraagde) e-visum ter plekke dienen om te wisselen (zie meer informatie onder het hoofdstuk Praktische Informatie), gaan we na aankomst op de luchthaven direct naar het hotel voor de overnachting. Soms echter arriveren we aan het begin van de avond en hebben we nog een korte avond in ons hotel. Uiteraard proberen we onze gasten op het meest gunstige vliegschema te zetten, daarom is het vroegtijdig boeken van deze reis ten zeerste aanbevolen.
Dag 2: Aankomst Teheran & stadstour Teheran:
Afhankelijk van of we vroeg of laat gearriveerd zijn de avond ervoor, hebben we een normale of helaas ietwat korte nachtrust. Vandaag gaan we in ieder geval genieten van een uitgebreide verkenning van de moderne hoofdstad Teheran. Fraai gelegen tussen de bergen, maar door vervuiling tevens helaas een erg verstikte metropool. De stad mag dan zelf naar smog ruiken en het verkeer een groot gekkenhuis zijn, maar wie zijn ogen opent wordt aangestoken door de energie en de vele tegenstrijdigheden die zo kenmerkend zijn voor Iran.
Zo nemen we vandaag in deze betonnen jungle van flatgebouwen onder meer een kijkje bij het prachtige Golestan paleis, opgenomen op de UNESCO wereld erfgoedlijst, een van de vele plekken in Teheran van waar uit de voormalige koningen regeerden. Het paleis was de voormalige residentie van de sjah van Perzië en mag dan gelegen zijn in een van de oudste en drukste delen van Teheran.
Op een (verre) steenworp afstand van dit prachtige bouwwerk ligt de kilometers lange overdekte bazaar en een handvol andere interessante musea. De mooiste van de ruim 30 musea die Teheran telt, vereren we met een bezoek. Zo kan je kiezen of je meer te weten wil komen over het Islamitische geloof in het Islam museum, terwijl 'buurman' het Nationale Museum alle archeologische hoogtepunten ten toon stelt in zijn indrukwekkende hallen. Om de hoek zit een ander pareltje: het onbekende (maar zeker niet onbeminde) Keramiek & Glasmuseum (Abgineh museum); onze favoriet van alle musea.
Dat Teheran ook 's avonds het nodige te bieden heeft, laten we je ervaren in de mooiste wijk van Teheran: Darband. Met bergen van meer dan 3.000 hoogte in zijn achtertuin is het Alborz gebergte een van de meest geliefde ontspanningswijken van deze bruisende, doch ook overvolle metropool.
Dag 3: Vlucht naar Yazd:
In de ochtend vliegen we in een dik uur van de binnenlandse luchthaven van Teheran (Mehrabad) naar Shahid Sadoughi in Yazd. De transfer naar het hotel duurt vervolgens nog een klein half uur. Omdat de kamers nog niet klaar zijn, laten we de bagage achter in de lobby en verkennen we de stad met een eerste wandeling. Het 3000 jaar oude centrum van Yazd is een grote wirwar van kleine, kronkelige steegjes, omgeven door metershoge aarden wallen.
De geelbruine kleur van deze muren gaat naadloos over in de kleur van de woestijn waarmee Yazd aan alle kanten omringd is. Verdwalen in dit levende labyrint is eerder regel dan uitzondering. Gelukkig eindig je vroeg of laat echter altijd wel op een pleintje of een doorgaande weg waar een vriendelijke taxichauffeur je weer voor een habbekrats terug naar je hotel brengt. In de late namiddag van dag 3 hebben we een (optionele) excursie naar de nabij gelegen Bafgh-woestijn. Dit is een absolute aanrader voor iedereen die deze intense zandvlakte nader wil verkennen. Met een beetje geluk zien we de caracal, een van de acht katachtige soorten die Iran telt.
Dag 4: Yazd:
Deze nederzetting aan de voormalige Zijderoute is overigens rijk aan schitterende gebouwen zoals de plaatselijke Jama moskee (dat een van de Iraanse bankbiljetten siert), maar ook de omliggende moskeeën zoals de Vrijdagmoskee en de kleurrijke Masjad-e Mir Chakhmaq zijn ongelooflijke architectonische pareltjes. De plaatselijke bazaar en de ontelbare windtorens, die via een ingenieuze manier koelte brengen in deze vaak zo hete stad, zijn ware publiekstrekkers. Ondergronds vind je een ander vernuftig systeem van onderaardse watergangen; de kanaten. Het plaatselijke Watermuseum vertelt je hier alles over.
Ook de Grote Vuurtempel, waar al 3000 jaar de eeuwige vlam brandt, bezoeken we. Dit is het centrum van de stokoude Iraanse Zoroastrisme religie, gids Samira (zelf aanhangster van deze religie) vertelt je er graag meer over. Volgens de kenners is dit de eerste wereldgodsdienst. Wereldwijd zijn er nog zo'n 2,5 miljoen zoroasters, die geloven in het voortbestaan van de geest na de dood. Iets verderop, aan de rand van de stad, liggen de 'Torens der Stilte', dit zijn typische graftorens van dit eeuwenoude geloof. Het formidabele uitzicht over de stad en zijn bergachtige omgeving zijn alleen al een trip waard naar deze spirituele plek.
Persoonlijk genieten wij in Yazd het meest van een bezoek aan een van de plaatselijke sportscholen (toepasselijk het 'Huis van de Kracht' genoemd) waar je kan genieten van een demonstratie van de ultieme balans tussen kracht en souplesse. Deze wordt bij de sport 'zurkhaneh' namelijk optimaal geëtaleerd. De opzwepende drums en meeslepende zang brengen de sporters in een soort trance waarna ze hun lichaam en geest naar hogere dimensies brengen. Wat je ook gaat doen in deze boeiende stad van 600.000 inwoners, bezoek zeker een van de sfeervolle dakterrassen.
Dag 5: Naar Qeshm:
Omdat de verbindingen in dit deel van Iran niet al te best zijn, vliegen we in de ochtend eerst noordwaarts terug naar Teheran, waarna we in de namiddag zuidwaarts vliegen naar het prachtige eiland van Qeshm. Vanaf de luchthaven rijden we in een klein half uur naar ons centraal gelegen hotel, waar we drie nachten verblijven. De reden dat we dit eiland bezoeken is ten eerste vanwege haar ongeëvenaarde natuurlijke schoonheid, maar dit is tegelijkertijd een heel ander Iran, waarbij zelfs de dames in bikini kunnen zonnebaden: een unicum in het puriteinse Iran.
In de namiddag brengen we een bezoek aan de nabij gelegen schilderachtige Chahkooh Canyons, waar we een prachtige wandeling van een dik uur kunnen maken. Moeder Natuur heeft hier met ongekende erosie-krachten van water en wind voor een geweldig spektakel gezorgd. Zorg voor voldoende water, passend schoeisel en kleding die je beschermt tegen de brandende zon. Omdat we hier in het weekend zijn, hebben we de mazzel dat we in ons hotel een live optreden van plaatselijke muzikanten kunnen bijwonen. Hou je van dansen, dan zit je gebeiteld op deze avond! De swingende en opzwepende danstonen zorgen ervoor dat de dansvloer vaak de hele avond bezet is.
Dag 6 & 7: Qeshm:
Op dag 6 brengen we een bezoek aan de zoutgrotten en via een landbrug rijden we of wandelen we naar de drie getijde-eilanden van Naz. Bij eb zitten deze reusachtige rotsbrokken verbonden aan het vasteland, terwijl ze bij vloed bereikbaar zijn per voet, paard, kameel, kayak of met de auto. Welk vervoersmiddel je ook kiest naar deze (voormalige) rustplek van de plaatselijke vissers, Naz is een van de plaatselijke hoogtepunten van Qeshm. Ook het ernaast gelegen strand is een bezoek waard.
De nabij gelegen Sterrenvallei slaan we uiteraard niet over voor een onvergetelijke zonsondergang. Ondanks dat de plaatselijke bewoners geloven dat dit een plek is waar geesten en andere niet-menselijke wezens leven, vooral door de onheilspellende geluiden die de wind creëert die hier door de vele spelonken blaast. Wat je ook gelooft, we weten zeker dat je van dit 2 miljoen jaar oude natuurwonder zult genieten. Ook hier maken we een prachtige wandeling om van dit natuurlijke schouwspel te genieten, dat vaak iets weg heeft van een andere planeet. Mensen met iets meer fantasie zien in dit geheel zelfs een levend schilderij van Dali.
Op dag 7 staat er een (optionele) excursie op het programma met kleine boten naar Hengan-eiland, waar we een lokale markt bezoeken. Vooral de handgemaakte juwelen zijn een prachtig souvenir van dit eiland, dat verder bekend staat om zijn ongerepte stranden en heldere zeewater. Onderweg heb je zelfs nog een grote kans dat we begeleid worden door een school dolfijnen, die deze wateren hun thuis noemen.
In de namiddag brengen we een bezoek aan de mangrove bossen, waar we met prachtige houten Lenj-boten dit schitterende natuurgebied gaan verkennen. De Lenj-boten zijn al sinds de 18e eeuw karakteristiek voor dit gebied en zijn stuk-voor-stuk met de handgemaakt. Behalve voor handelsdoeleinden gebruikten de locals deze boten ook voor visserij en parelduiken. Als we mazzel hebben zien we enkele galafs aan het werk. Dat deze ambacht aan het uitsterven is zien we aan de vele scheepswrakken die her en der aan de kust te vinden zijn. Aan boord nuttigen we onze meegebrachte lunch. Uniek voor Iran is dat de dames hier mogen zonnebaden in een bikini!
Dag 8 & 9: Shiraz
In de ochtend vliegen we van Qeshm naar Shiraz. Dit was een van de belangrijkste steden in de middeleeuwen en was tevens de Iraanse hoofdstad tijdens de Zand-dynastie. Nadat we de bagage in het hotel hebben gedeponeerd, bezoeken we de Eramtuin -een van de mooiste botanische tuinen van Iran. Natuurlijk mag een bezoek aan de graftombe van de beroemde dichter Hafez niet ontbreken.
Het verhaal gaat dat elke Iraanse familie minimaal twee boeken bezit: de Koran en een boek van een van de twee grote letterkundigen (de andere is Saadi). Maar waar de Koran niet door iedereen even graag gelezen wordt, zo geliefd zijn de boeken van deze twee grote woordkunstenaars. De begraafplaats van Hafez is een prachtige ode aan deze boeiende persoonlijkheid. Het speciaal voor hem aangelegde park is een van de meest rustgevende plekken in deze reis om te genieten van een kop thee. Ook de souvenirs zijn hier van een bijzonder hoge kwaliteit.
Op dag 9 starten we de dag in deze sfeervolle miljoenenstad met een bezoek aan een van de mooiste moskeeën van het land: de Nasir al Molkmoskee. Vooral in de ochtend is dit een adembenemend inspirerende plek, de lichtinval door de glas-in-lood-ramen zorgt namelijk voor schitterende kleurrijke plaatjes, een droom voor elke fotograaf of iedereen die graag kleurrijke foto's neemt.
De provincie Fars, waar Shiraz de hoofdstad van is, was ooit de regio waar de meest belangrijke historische en culturele gebeurtenissen van het voormalige Perzië plaats vonden. Verschillende dynastieën hebben hier de scepter gezwaaid, waarvan enkele prachtige parken en imposante gebouwen nu nog bestaan. Het magnifieke Narenjestan-complex is bijvoorbeeld een van die plekken die je ooit in je leven bezocht moet hebben, waarna je met een gerust hart kunt afreizen naar het hiernamaals.
Dag 10: Esfehan (via Persepolis & Naqsh-e Rustam):
Met pijn in het hart verlaten we op dag 10 de boeiende stad van Shiraz en reizen we met de bus noordwaarts naar enkele historische plaatsen van het ooit eens zo machtige Perzische rijk: Naqsh-e Rustam en Persepolis. Hier werden de sterren bestudeerd, terwijl wij in West-Europa nog rondrenden in berenvellen. Onderweg brengen we tevens een kort bezoek aan de tombe van 'Cyrus II de Grote' in Pasargadae, de begraafplaats van de stichter van Perzië. Dit was ooit de hoofdstad van het eerste Perzische rijk. Hier legde Cyrus de Grote vanaf 559 voor Christus het fundament voor het Perzië dat iedereen zich graag herinnert: machtig, humaan, vooruitstrevend.
De legendarische 'Alexander de Grote' liet deze 2500 jaar oude stad platbranden, alhoewel hij later ruiterlijk toegaf dit als zijn grootste fout te beschouwen. De ruïnes geven slechts een deel van de vroegere glorie weer, maar tijdens een rondwandeling langs deze indrukwekkende brokstukken krijg je toch een goede indruk van hoe rijk en groots deze stad ooit eens geweest moet zijn.
Ook bezoeken we vandaag het zes kilometer verderop gelegen Naqsh-e Rustam waar we vier uit rotsen gehouwen koningsgraven van de heersers uit het Achaemenieden Rijk bewonderen. Hier lagen ooit Darius de Grote en de eveneens legendarische Xerxes I begraven. Later op de dag rijden we via een mooi landschap naar Isfehan, voor velen het onbetwiste hoogtepunt van onze rondreis. Onderweg zien we op afstand enkele van de 14.000 'meeuwentorens' opdoemen, waar al eeuwenlang de begerenswaardige mest van de duiven wordt verzameld voor het bezaaien van de omliggende meloenen plantages. 's Avonds brengen we nog een bezoek aan een (of meerdere) van de legendarische bruggen van Isfehan.
Dag 11 & 12: Isfehan:
De komende twee dagen heb je ruimschoots de tijd om de hoogtepunten van de 'mooiste stad van Iran' rustig te bekijken. Van de zestiende tot begin achttiende eeuw was Isfehan de hoofdstad van het Safawiden-rijk waar Joden en Armeniers goede zaken deden. De stad mag dan allang niet meer machtig zijn, maar de prachtige tuinen, paleizen en een eeuwenoude bazaar prikkelen nog steeds de zintuigen. De imponerende Imam Moskee (Masjid-E-Emam) mag natuurlijk niet ontbreken op je wensenlijstje, evenals de naburige Sheikh Lotfallah Moskee. Twee wereldwonderen van zalen, bogen, nisjes, tuinen en doorkijkjes die schitteren in blauw mozaïek.
Vanaf het zes verdiepingen tellende Ali Qapu paleis heb je na een pittige klim een mooi uitzicht over het Nagsh-e-jahanplein, het tweede grootste plein ter wereld en dat ooit door 50.000 olielampen werd verlicht. Het enorme plein is de ontmoetingsplek voor studenten, handelaren en verliefde stelletjes. Echt koninklijk wordt het hier als we het nabijgelegen Chehel Sutoun paleis met haar uitgestrekte tuinen, fraai aangelegde waterpartijen en prachtige wandschilderingen bezoeken.
Isfahan is overigens een van de beste steden om je creditcard te trekken als je een van de welbekende prachtige Perzische tapijten wilt aanschaffen. Ook de veelal aanwezige handgemaakte zilveren en gouden juwelen kunnen gewoon afgerekend worden met plastic betaalkaarten die overigens in heel Iran taboe zijn, maar hier in de donkere krochten van het kapitalisme toch ineens opduiken. Een bezoek aan Isfehan is overigens niet compleet zonder wat specerijen gekocht te hebben op de grote bazaar, een van de vele pittoreske theehuizen bezocht te hebben en een wandeling gemaakt te hebben door de Armeense wijk Jolfa. In de kleine, doch rijkelijk versierde Vank-kathedraal vind je metershoge muurschilderingen en in het bijbehorende museum de kleinste bijbel ter wereld, maar liefst geschreven in zeven verschillende talen.
Dag 13 & 14: Kashan:
We verlaten Isfahan en gaan op weg naar de oasestad Kashan. Anno nu een belangrijk centrum voor de productie van textiel, tapijten en rozenwater; vroeger een druk handelspunt aan de Zijderoute. Twee nachten slapen we hier in een majestueus traditioneel guesthouse, waar je door de sprookjesachtige setting helemaal in de sfeer raakt van het voormalige magische Perzië.
In het historische centrum bekijken we de mooiste van de oude koopmanshuizen, afhankelijk van de openingstijden bezoeken we het Tatabi-, Brujerdi, Ameriha en/of het Abbas-huis. Veel van deze voormalige koopmanshuizen herbergen frescos van de hand van Kamal al Molk, een legendarische Iraanse 20e eeuwse kunstenaar.
Ook de traditionele hammam (badhuis) Amma–e Sultan Ahmed Mir is een must-see tijdens deze rondreis. De machtig mooie ommuurde Bagh-e Fintuinen, helemaal gemaakt naar Perzisch ontwerp, zullen we eveneens bezoeken. Kashan is tevens een van de beste steden om een caravanserai (voormalige rustplaats van de karavanen die de Zijderoute bereisden) te bezoeken.
Dag 15: Teheran:
In de ochtend rijden we naar de meest religieuze stad van Iran: Qom om de Fatima Masoumeh Shrine te bezoeken. Daarna rijden we door naar Teheran, waar we een bezoek brengen aan de Iran Mall, de mooie Perzische tuin van Mahan en Didar en een onvergetelijke bibliotheek. Als er nog tijd over is, bezoeken we ook nog de grootste bazaar van het land. Aan het begin van de avond arriveren we bij het appartement van mrs. Soraya (of Samira's eigen appartement), de lieve moeder van onze kundige en gedreven gids Samira voor ons traditionele afscheidsdiner. Tip: neem iets kleins mee uit Nederland als geschenk voor deze schat van een vrouw. Denk aan een plaatselijke koek, een stuk gesealde kaas of zoiets. Verwacht een rijkelijke gedekte tafel met traditionele gerechten als ghormeh sabzi (stoofpotje van lamsvlees), mirza ghasemi (vegetarische schotel) en baghali polo ba morgh (gekruide rijst met kip).
Rond de klok van tienen rijden we naar de luchthaven waar we rond middernacht op de internationale luchthaven van Teheran arriveren. Door alle tijdrovende procedures en bureaucratische handelingen zijn we hier minimaal drie uur van te voren aanwezig. Ook kan je op de luchthaven nog je laatste Iraanse geld omwisselen of spenderen aan een laatste souvenir voor het thuisfront. Na de douane-controle kan je overigens ook met euro's betalen.
Dag 16: Amsterdam:
Onze terugvlucht zal plaatsvinden in de zeer vroege ochtend (meestal rond 02:00-03:00 uur), waarna we via een tussenstop in Wenen (of ergens anders in Europa) in de ochtend van dag 16 arriveren in Amsterdam.
NB: Wij adviseren overigens ten zeerste om, behalve een annuleringsverzekering, ook een calamiteiten-verzekering af te sluiten bij je verzekeringsorganisatie!