Dag 1: Naar Ierland (Dublin)
Afhankelijk van welke vlucht we hebben (meestal vliegen we rechtstreeks met Aer Lingus of KLM), reizen we vanaf deze Ierse luchthaven in de vroege -of late namiddag- naar ons centraal gelegen hotel waar we twee nachten verblijven. Met onze eigen minibus rijden we de komende twee weken door dit prachtige eiland. Maar eerst heb je nog volop de tijd om Dublin te leren kennen.
De reisleider neemt je vandaag mee op een korte wandeling door het altijd fascinerende Dublin. Het welbekende internetplatform TripAdvisor heeft deze stad van bijna anderhalf miljoen inwoners maar liefst twee keer uitgeroepen tot ‘Europa's Meest Vriendelijkste Stad’.
We sluiten deze eerste reisdag af met een welverdiende pint in een van de gezellige pubs van Dublin. Vooral het sfeervolle en opwindende wijkje Temple Bar, oorspronkelijk de wijk van de ambachtslui en de gilden, was tot het midden van de vorige eeuw een buurt vol sjofele kroegen en bordelen. Nu is het een aanrader van jewelste met galerieën, tweedehands boek-, kleding- en muziekhandels, clubs, restaurants en een keur aan kunst nijverheidswinkels. En het hoogste aantal pubs per vierkante meter in Ierland, al claimt de stad Cork ook die begerenswaardige titel! Liefhebbers van live-muziek komen aan hun trekken in Brazen Head, de oudste pub in Dublin, Slattery’s, Doheny and Nesbitt’s, An Beal Bocht en de Wexford Inn. Of bezoek de kleinste kroeg van Dublin, Dawson Lounge, waar de Guinness rijkelijk stroomt.
Dag 2: Dublin
In de ochtend neem reisleider Theo je mee langs alle welbekende hoogtepunten (en zijn persoonlijke favorieten) van Dublin. Na de (optionele) lunch heb je alle tijd om je eigen programma te volgen. Na alle verhalen en tips die je deze ochtend gehoord hebt, zal dat geen enkele moeite kosten.
Dublin is een levendige hoofdstad die al sinds de 9de eeuw zo intiem is als een dorp en net zo vriendelijk als een lokale Ierse pub. De hoofdstad van Ierland is daarnaast verkwikkend, cultuurrijk en met een groot historisch hart. Een van de meest geliefde plekken bij locals en toeristen is het in 1591 daterende Trinity College Dublin, het bastion van onderwijs voor ruim 2500 studenten. In de indrukwekkende Long Room Library worden meer dan 200.000 manuscripten en een miljoen boekwerken bewaard, inclusief het majestueuze Book of Kells – een verlicht geïllustreerd manuscript van de vier evangeliën uit de 9e eeuw.
Het onmetelijk groot Dublin Castle dateert uit de 12de eeuw en met iedere gedaanteverwisseling groeide en ontwikkelde de architectuur mee. Van Vikingfort tot de zetel van de Britse regering in Ierland. Het doet eerlijk gezegd meer denken aan een samengeraapt universiteitsterrein dan aan een echt kasteel: er zijn niet veel torentjes te zien. Maar dit bolwerk was wel acht eeuwen het symbool van het Engelse bestuur. De staatsappartementen, de middeleeuwse crypte, Chapel Royal en al die andere boeiende ruimtes zijn absoluut veel interessanter dan de ietwat saaie buitenkant doet vermoeden. Later op de dag kan je dit eventueel op eigen gelegenheid verkennen.
Op een steenworp afstand van het kasteel ligt de gratis toegankelijke Chester Beatty Library, een van de mooiste musea van Europa. Daarnaast biedt het vanaf het dakterras een prachtig uitzicht op de aangrenzende tuinen. Cultuurliefhebbers kunnen in de namiddag een bezoek brengen aan de - eveneens gratis te bezoeken - Irish Museum of Modern Art (IMMA) en de 14.000 kunstwerken in de 54 (!) zalen van The National Gallery.
EPIC, het Ierse museum voor emigratie, duikt op een gedetailleerde en interactieve manier in het verleden van de Ierse massa-emigratie. Het hypermoderne bezoekerscentrum verbeeldt de tragische maar soms ook inspirerende reis van 10 miljoen mensen die gedurende de geschiedenis Ierland verlieten. Ook het Nationaal Museum en de Little Museum of Dublin zijn interessante musea, zeker als het buiten weer eens pijpenstelen regent.
Tijdens een bezoek aan deze stad mag je uiteraard de stokoude St Patrick's (1190) en Christ Church (1040) niet overslaan. Dublins twee kathedralen vormen samen een opzienbarend paar: imposant en intrigerend. Bijzonder is ook dat deze sacrale bouwwerken van plunderingen en branden verschoond zijn gebleven. Wie liever relaxed wil genieten, de groene 'Hop On-Hop Off' bussen rijden je comfortabel langs alle twintig toeristische hoogtepunten.
Drankliefhebbers raden wij om een rondleiding te boeken in de Guinness Storehouse. Al sinds 1759 wordt de meest bekende drank van Ierland hier gebrouwen. Leer alles over Arthur Guinness en zijn wereldberoemde ‘zwarte goedje’. Het was in ieder geval een man met een vooruitziende blik, want hij huurde de terreinen voor een periode van 9000 jaar! Het is de nummer één onder de Ierse toeristische attracties, met een gelikte multimediale tentoonstelling van retro-reclame tot het eeuwenoude brouwersambacht. Ook krijg je antwoord op de prangende vraag waarom de bubbels van Guinness naar beneden gaan in plaats van naar boven…
Wie geen zin heeft om 119,5 seconden te wachten op de 'perfect getapte Guinness', kan een bezoek brengen aan ons favoriete stadspark: St. Stephen's Green. Tot 1770 vonden hier openbare executies plaats, zo werden tientallen heksen hier levend verbrand. De vele groene openbare ruimtes in Dublin zijn populair en veelzijdig. Van openluchtfilm tot biologische boerenmarkt. Of doe zoals de Dubliners en ga fietsen in Phoenix Park, één van Europa's grootste stadsparken.
Dag 3: Naar Waterford (ca 190 km)
Met pijn in het hart verlaten we Dublin, maar de rest van het eiland vraagt eveneens om aandacht. Na een korte rit zuidelijk arriveren we in de ‘achtertuin van Dublin: Wicklow Mountains. Dit spectaculaire berglandschap herbergt alle landschappen en kleuren van Ierland bij elkaar en is daardoor een waar wandel- en fietsparadijs. Je kunt er mooie trektochten combineren met 20.000 hectare aan ruig moerasland en heidevelden. Ook met onze eigen bus is dit gebied van een ongekende schoonheid. Onderweg passeren we inheemse eikenbossen, naaldbossen, stille meren en kuddes sikaherten die hier overal leven in dit vrijwel onbewoonde gebied van uitgesleten donkere dalen, ruige rivieren en diepe meren. In deze heuvels verscholen zich ooit de Ierse rebellen. Hier ligt ook de indrukwekkende 120 meter hoge Powerscourt waterval. Iets verderop genieten we van de sereniteit in de romantische Glendalough-vallei en de befaamde Vale of Avoca, voordat we in de Devil’s Glen afscheid nemen van deze prachtige streek.
Het eeuwenoude oosten van Ierland is doordrenkt met de geest van zijn gevaarlijke verleden. De geschiedenis ligt hier voor het oprapen. Van megalithische graven tot middeleeuwse kastelen. Elke steen heeft een verhaal, elke kasteeltoren een legende, elke heuvel een heldensage. De gids zal je vertellingen laten horen over de legenden, overwinningen en soms tragedies die rondgaan in de ronde torens, rijke landhuizen en prehistorische monumenten. Van moordlustige weduwen tot verraderlijke clans.
Ook de katholieke geschiedenis van dit Roomse eiland, dat begon met de komst van St. Patrick in 432, herbergt hier enkele pareltjes. In de vorm van religieuze architectuur als ronde torens (Ardmore Bay), kerken (Waterford) en kloosters (Baltinglass & Tintern Abbey). De stad Wexford is een langgerekte schilderachtige plaats met een lange maritieme geschiedenis. Al herinnert de Bull-ring in het centrum aan minder vredelievende tijden toen er hier bloederige gevechten van honden tegen stieren plaatsvonden. De charmante vissershaventjes van Kilmore Quay en Arthurstown zijn eveneens publiekstrekkers van deze regio.
Het kleine gehucht New Ross is de thuishaven van een schitterende kopie van een 19de eeuwse driemaster die de plaatselijke bevolking gebruikte om te vluchten van de hongersnood (1845-1850) die Ierland teisterde. Acteurs (die passagiers voorstellen) geven een realistisch beeld van de omstandigheden waarin miljoenen Ieren naar Amerika zijn gevlucht. Een paar kilometer verderop ligt een van de mooiste tuinen van Ierland: de Kilmokea Gardens. Meer dan 150 soorten planten, struiken en bloemen sieren deze ommuurde tuin, maar ook het omliggende landgoed en het fraaie georgiaanse landhuis uit 1794 is een aanrader. De gezellige tearoom biedt een oase van rust.
We overnachten vanavond in (de buurt van) de oudste stad van Ierland: Waterford. De oudste bouwwerken van de stichters van Waterford (853) mogen dan bijna in zijn geheel verdwenen zijn, toch heeft dit relaxte stadje nog genoeg moois om je op te verheugen, zoals de Bishop's Palace en de Garter Lane Arts Centre. De meest belangrijke attractie van deze stad is zijn gelijknamige beroemde glasfabriek waar het wereldberoemde Waterford kristal wordt gemaakt en dat nog steeds banden heeft met de kristalslijpers van Bohemen. Soms overnachten we echter ook in de prachtige omgeving van deze mooie streek.
Dag 4: Naar Cork (ca 170 km)
Ierland bleef als enig West-Europees land vrij van Romeinse overheersing, maar het heeft wel een flinke portie schade geleden door de ontelbare invasies van de Vikingen. Bijna 300 jaar lang plunderden deze ‘langharige barbaren’ de kusten en het achterland van de rijke kloosters. Gelukkig herbergt de grootste county (graafschap) van het land, de 'Volksrepubliek Cork', ook de nodige prettige verrassingen. Cork county is enorm gevarieerd, van de stad Cork tot aan vruchtbare akkers, ruige schiereilanden en kleurrijke eilanden. Het heeft zelfs zijn eigen zwarte brouwsel: Murphy's stout.
Bij de klooster ruïnes en de ronde toren van Ardmore kunnen we een korte wandeling langs de ruige kliffen maken. De indrukwekkende wachttoren van deze magische plek werd in de 12de eeuw opgetrokken in zandsteen en door de plaatselijke monniken gebruikt voor de opslag van hun hun belangrijkste boeken en relikwieën. Dan staat het lieflijke dorpje Annestown en het charmante Youghal op het programma, met de mooiste zandstranden van Ierland. 'Johol' is een rustig havenstadje en herbergt mooie oude gebouwen, overblijfselen uit de tijd dat dit een garnizoensstad was.
Cobh is een chique havenplaats met een bitterzoete geschiedenis. Ooit was dit de belangrijkste vertrekhaven voor emigranten en op 11 april 1912 de laatste aanleghaven van de Titanic, voordat het drie dagen later op een ijsberg botst en 1500 opvarenden hun leven verliezen. Dit tragische verhaal wordt op magnifieke wijze verteld in de Titanic Experience in het oude kantoor van de White Star Line. Anno nu is Cobh dankzij de exotische bomen, de hotels met uitzicht op zee en de vele voetgangerszones eerder een mondaine badplaats dan een dorpje van nog geen 7000 inwoners. Langs de kade staan elegante, kleurrijke huizen waar (helaas) massa's toeristen op afkomen. Ook de uit 1915 stammende Saint-Coman's kathedraal met zijn 47 klokken is een aanrader.
In de namiddag arriveren we in de tweede grootste stad van het land met een sterke economie van olietankers, raffinaderijen en industriecomplexen. De historische binnenstad van Cork - dat ligt op een eiland in de rivier de Lee – is gelukkig een stuk gezelliger en hier verblijven we een nacht. Voor veel Ieren is dit de echte hoofdstad van het land. Knusse, coole pubs met livemuziek, restaurants die streekproducten van topkwaliteit serveren, dynamische galeries, ongewone musea en waanzinnig goede pubs. De English Market is het kloppende hart van de volop levende culinaire scene van de stad. De marktkramen liggen vol met ambachtelijke kaas, gerookte vis en romige chocolade.
Liefhebbers van ambachtelijk bier mogen zich verheugen op klinkende namen als een Blarney Blonde, Rebel Red of Shandon Stout. De Oyster Taverne is een van onze favoriete pubs. Wie wat energieker zijn tijd wil spenderen raden wij aan om de 126 treden te beklimmen naar de top van de St Anne's Cathedral. Je mag rustig Kumbaya en The Final Countdown met de klokkentouwen spelen. Of vaar onder de bruggen door tijdens een nachtelijke kajaktocht.
Het stadscentrum dat bestaat uit een wirwar van straatjes en volkse buurten is makkelijk te belopen. Cultuurliefhebbers mogen zich verheugen op de uit 1724 stammende Crawford Gallery, terwijl het nabije Triskel Arts Centre een veelzijdig kunstencentrum is, van filmhuisfilms tot intieme optredens in een prachtig omgebouwde kerk. Het eigenzinnige Butter Museum werpt een verrassende blik op een van de historische industrieën van Cork. Iets minder cultureel en zelfs een beetje ‘creepy’ is een bezoek aan de ietwat akelige, 19de eeuwse gevangenisgeschiedenis van de Cork City Gaol. Ook het Elizabeth Fort is een welbekende lokale attractie van deze stad die ooit in het Britse imperium bekend stond als de ‘boterhoofdstad van de wereld’.
Dag 5: Start Wild Atlantic Way (ca. 150 km)
De komende week rijden we vrijwel dagelijks over de Wild Atlantic Way. Dit is sinds 2014 de langste kustroute ter wereld. Bijna 2500 kilometer (van de in totaal 5600 km lange Ierse kustlijn) scheiden het startpunt (Kinsale) van het eindpunt (schiereiland Inishowen, in het uiterste noorden van Ierland). De route passeert maar liefst negen (van de 32) graafschappen en doorkruist drie provincies. Onderweg mag je je verheugen op prachtige stukken kust, waarbij de zuidelijke schiereilanden en de Klippen-, Baaien- en Surfkust je eveneens zullen bekoren. En van de maar liefst 188 ‘ontdekkingspunten’ die in deze route zijn opgenomen, hebben wij de belangrijkste, mooiste, meest interessante en pittoreske plekken geselecteerd die zo uit een romantisch schilderij uit de 19de eeuw lijkt te komen.
Vandaag en morgen doorkruisen we de natste en groenste gebieden (Cork en Kerry) van Ierland en wat ons betreft ook de mooiste! De nabijheid van de golfstroom en de milde zuidwestenwind geven deze streek een subtropisch karakter en maken een voor deze breedte uitzonderlijk bonte en afwisselende plantengroei mogelijk. West-Cork is daarnaast in de hele wereld bekend om zijn ruige stranden en grillige, langgerekte schiereilanden. Nergens anders wordt de naam ‘The Emerald’ (de smaragd) zo begrijpelijk als tijdens deze route. We rijden regelmatig over lieflijke landweggetjes gedomineerd door volle struiken bloeiende fuchsia’s met hun paarse bloemenpracht.
We starten de dag in Blarney Castle, een middeleeuws bolwerk uit 1446. Hier bevinden zich kerkers, tuinen, grotten en een wandelpad langs het meer. Dit mag dan weliswaar een van de meest toeristische plekken van het eiland zijn, het versterkte landhuis ligt op een mooi landschap met mooie tuinen bij de rivier de Martin. Ook vind je er op 26 meter hoogte de beroemde toeristenlokker Blarney Stone die je - na het kussen ervan - de gave van welbespraaktheid zal geven. Alleen moet je daarvoor wel acrobatische toeren uithalen en een weinig elegante houding aan nemen. Nu begrijp je wel waar wij bij Grensloos Genieten onze spraakwaterval van mooie woorden vandaan hebben gehaald…
Na dit stukje cultuur is het tijd voor ontspanning in de overbevolkte, maar zeer kleurrijke badplaats Kinsale, bekend om de vangst van zijn makreel en schelpdieren. Door velen wordt dit gezien als de gastronomische hoofdstad van het land, een ideale plek dus om je smaakpapillen te verwennen. Wat volgt is een heerlijk traject met lieftallige vissershaventjes, sluimerende dorpjes en kleine inhammen, maar eerst bezoeken we Ballinspittle. In het zwaar katholieke Ierland beter bekend als een belangrijk bedevaartoord vanwege zijn ‘Bewegende Madonna’. Deze mooie dagtocht leidt je verder naar het levendige Clonakilty, de verborgen parel Castletownshend en de marktplaats Skibbereen, waar in het jaar 1631 Algerijnse piraten na een aanval op dit dorp 200 blanke slaven hadden buitgemaakt. De massagraven die je rond dit stadje aantreft dateren echter uit de tijd van de Grote Hongersnood, dat boeiend tentoon gesteld wordt in het boeiende Heritage Centre. De welbekende band Dubliners maakten dit dorpje wereldberoemd dankzij een van hun liederen.
Bij Mizen Head, het meest zuidwestelijke punt van Ierland, wacht ons een nieuw dramatisch schouwspel van Moeder Natuur en een bijzondere vuurtoren. Bijna loodrechte zandstenen kliffen dalen steil af naar de kolkende Atlantische oceaan. Loslopende kudde schapen en kreken die baden in een mystieke mist maken het pittoreske plaatje af. Dit is genieten in optima forma van een van de mooiste en meest ongerepte stukken Ierse kust. Zorg i.i.g. dat je vandaag en morgen je zwembroek, handdoek (en paraplu) bij de hand hebt.
We verlaten de kust en rijden noordwaarts waar liefhebbers van een statig herenhuis aan hun trekken komen in het uit 1750 daterende Bantry House. Dit schitterende historische pand herbergt een grote collectie wandtapijten, kleden, meubelen en kunstwerken uit de 17de eeuw, allemaal persoonlijk verzameld door de tweede Earl. Ook de bibliotheek is adembenemend mooi, evenals de stijlvolle theesalon. Al genieten wij persoonlijk meer van de hangende Italiaanse tuin met de parterres, de bloemen en struiken, vazen, beelden en ornamenten. Het uitzicht op de gelijknamige baai is eveneens niet te versmaden. De haven met olietankers moet je maar even wegfilteren... We overnachten een nacht op een sfeervolle plek in deze omgeving, waarvandaan we morgen de welbekende en befaamde Ring of Kerry gaan rijden.
Dag 6: Ring of Kerry & naar Tralee (ca. 150 km)
Het veel bezochte, bezongen en beschreven landschap van Kerry biedt de liefhebber van de Gaelische cultuur een levendige traditie. Ook de wegen behoren tot de mooiste ter wereld. Door al deze superlatieven is dit wel het meest bezochte deel van Ierland, vooral Amerikanen, Engelsen (en de 7 miljoen andere toeristen die jaarlijks Ierland bezoeken) geven aan dit gebied de voorkeur. Daarom vertrekken we deze dag op tijd om volop te kunnen genieten van alle attracties.
Onderweg maken we korte stops bij plaatsen als Sneem (kleurrijke huizen), Waterville (standbeeld Charlie Chaplin) en Cahersiveen, vanaf dit meest westelijke punt van Ierland gaat sinds 1857 een telegraafkabel de zee in naar het meer dan 6.500 kilometers westwaarts gelegen Amerika. Cahersiveen heeft zelfs een hilarische, mislukte poging gedaan om een Amerikaanse cowboystad te imiteren. Dit was van oudsher ook de plek waar de druïden de loop der sterren waarnemen.
De hele rit hebben we uitzicht op het hoogste massief van het land, de Macgillycuddy’s Reeks (met zijn 1039 meter is Carrauntoohil de hoogste berg van Ierland), dat alleen aan de kuststrook ruimte laat voor een smalle weg. Soms maar drie schapen breed. Tevens maken we een stop bij het ‘excentrieke moderne kasteel’ van Glenbeigh dat bekend staat om zijn pittoreske locatie en zijn ommuurde tuinen.
Sowieso zijn op de Ring of Kerry de landschappen adembenemend, hopelijk zien we onderweg ook badende zeehonden en zwermen zeevogels. De tijd lijkt hier stil te hebben gestaan, dit is Ierland op zijn fraaist! Soms zie je ook nog een curragh varen, dezelfde bespannen kano’s als de oerbewoners uit het stenen tijdperk gebruikten om te vissen. De bijenkorf-achtige stenen hutten die je op de rotswanden ziet staan heten clochans, op traditionele wijze gebouwde onderkomens voor mens en vee.
Bij Killarney verlaten we de Ring of Kerry en is het nog een dik uur rijden naar (de omgeving van) het drukke marktstadje Tralle, waar we de avond doorbrengen en ons klaarstomen voor een nieuwe parel van de fascinerende Ierse natuur.
Dag 7: naar Galway (ca. 190 km)
Het schiereiland Dingle is een van de mooiste streken van Ierland. Een echte parel, een juweeltje met een ongerepte schoonheid. Een ruwe bergketen waar de rotsachtige heuvels continue verstoppertje spelen met de lucht en de wolken, om daarna abrupt in de oceaan te verdwijnen. In de ochtend rijden we de goed bewegwijzerde Slea Head Drive, waar achter elke bocht een compleet ander landschap opdoemt. Onderweg zien we enkele van de circa zestig religieuze restanten van een ooit bloeiend en rijk kloosterleven. Ook de feeënforten zijn intact gebleven, want niemand van de locals durfde deze constructies uit de 8de eeuw aan te raken uit angst te worden vervloekt door de nogal gevoelige en wraakzuchtige feeën...
Na dit mooie rondje over het schiereiland Dingle, rijden we noordwaarts richting het schilderachtige Adare, dat vaak is beschreven als het mooiste dorp van Ierland. Drie ruïnes, een gerestaureerde abdij en vele cottages met rieten daken zijn de belangrijkste bezienswaardigheden in dit zeer toeristische dorp.
Iets noordelijker, in de omgeving van Limerick, vinden we een van de weinige gebieden in het land waar tarwe verbouwd kan worden en waar nog jaarlijk herfstjachten op paard plaats vinden. Deze provincie herbergt ook het hoogste aantal burcht ruïnes van het land, ruim 400! Limerick zelf is vooral bekend vanwege Kings John’s Castle, een strategisch belangrijke vesting door de Deense Vikingen in 1200 gesticht. Dit was, samen met Waterford, de belangrijkste uitvalsbasis van de Vikingen voor hun plundertochten in het binnenland. De imposante stadsmuren staan nog deels overeind. Daarnaast heeft de derde grootste stad van het land mooie Georgian huizen, een aantal fraaie kerken en een kathedraal, brede bruggen over de Shannon, interessante oude kaden en een levendig kunstcentrum.
Onze eerste stop is in het arme graafschap Clare, in het kleine provinciestadje Ennis, waar de oude stadskern met schilderachtige, kronkelende steegjes je zeker zal bekoren. Een half uur rijden verder, bijna halverwege tussen Galway Bay en Shannon Mouth, breekt de zee tegen de geweldige kliffen van county Clare. De woeste, 200 m hoge kliffen van Moher vormen een volgend hoogtepunt van deze reis. Het is vreemd de vlucht van de meeuwen nu eens van boven af waar te nemen. Sowieso is dit een paradijs voor vogelliefhebbers. Vanaf het uitzicht terras kan je de O’Brien’s Tower beklimmen van waaruit je -al sinds 1835- het best de reeks imposante rotsen van bijna 8 kilometer lengte kan overzien.
Een klein stukje verderop rijden we langs het populaire kuuroord Lisdoornvarna, de enige stad van het land die bekend staat om zijn geneeskrachtige minerale bronnen vol ijzer en zwavel. In Noord-Clare ligt tevens het eigenaardigste landschap van Ierland: The Burren. Een kaal en uitgestrekt heuvelachtig kalksteengebied met een oppervlakte van ruim 260 km2, waar door gebrek aan water bijna geen vegetatie is. Sommigen vergelijken dit landschap met de maan, het zal je dan ook niet verbazen dat de cast van Star Wars hier regelmatig opnames heeft gedaan.
Onder de oppervlakte ligt een imposant doolhof van stromen, meren, kuilen en grotten; door locals omgedoopt tot de 'kookpotten van de reuzen'. In het Burren Display Centre in Kilfenora wordt aan de hand van allerlei visuele hulpmiddelen de geologie en de zeldzame flora van het gebied onder de aandacht gebracht. Indien het weer en de tijd het toelaten, maken we ook een (korte) wandeling, met de voeten wegzakkend in de veengrond, over de green roads in dit gebied.
Galway is het geestelijke en culturele middelpunt van het Gaelische westen en de bloeiende universiteit zorgt ervoor dat er vele duizenden studenten zijn in dit stadje van iets meer dan 50.000 inwoners. Met de schiereilanden van Kerry behoort Connemara (het gebied ten westen van Galway) tot de ‘Gaeltacht’, het gebied waar men hoofdzakelijk Gaelic spreekt en de eeuwenoude tradities nog steeds worden gehandhaafd. Denk dan bijvoorbeeld aan oude gebruiken zoals dodenwaken, ceily’s (dans) en matchmaking (traditionele huwelijkskoppeling). Galway is dan ook de beste plek om een Claddagh-ring te kopen, traditioneel versierd met een hartje en een kroontje tussen twee handjes.
Een nacht overnachten we in dit sfeervolle, ommuurde stadje, dat vele prachtige gebouwen herbergt die getuigen van de levendige handel die Galway voerde in de middeleeuwen met Spanje. Nu nog maken vele duizenden schapen in het najaar de oversteek naar het Spaanse gedeelte van Baskenland, waar de dieren terecht komen in de vele pinxtos (Baskische tapas, zie ook onze Boeiend Baskenland reis!) hapjes die hier dagelijks op grote schaal verorberd worden. Galway heeft daarnaast als enige van de grote steden nog een doolhof van nauwe, bochtige straatjes, die het drukke commerciële centrum vormen. Mocht je een theaterliefhebber zijn, dan is dit een van de betere plekken om een muziekshow of culturele voorstelling te zien, al zijn de vele pubs in het bruisende centrum ook een prima keuze om deze bijzondere dag te overdenken.
Dag 8: naar Westport (ca. 120 km)
Zowel Galway als Westport liggen in het voormalige koninkrijk Connacht, een gebied dat vooral bekend staat om zijn vele meren. Connemara heeft de twijfelachtige eer om een van de mooiste streken van het land te zijn, maar tegelijkertijd ook een van de meest troosteloze. Er zijn amper wegen door de woeste, moerasachtige grond, maar desondanks weten wij zeker dat je zult genieten van deze prachtige streek waar de Keltische cultuur en gewoonten het best bewaard zijn gebleven. We reizen hier van Lough naar Lough, van kreek naar kreek en van strand naar strand. Vooral de streek rond Clifden, met de beroemde Sky Road, een 12 km lange, lusvormige, schilderachtige route. Met een beetje geluk spot je onderweg dolfijnen in de zee.
Nergens anders in Ierland vind je zoveel landschapscomponenten die altijd nieuwe, aantrekkelijke beelden van de omgeving vormen. Kleurrijke bergketens door het vele kwartsiet, kleine meren en smalle dalen wisselen af met hoogveen en beken. Alcoholliefhebbers beschrijven de kleuren als Guinness (zwart en crème) en Smithwicks (amber rood), wat de liefde van de Ieren voor hun bier nog maar eens benadrukt. Kale bergen zijn aan de voet bedekt met schitterende rododendrons en steile kliffen omzomen de zee. De kust is bedekt met een breed scala aan zeewieren, van zwart, rood en oranje. Deze kleuren vormen een mooi contrast met de witgekalkte cottages met rieten daken. Het imposante Lough Corrib, met zijn vele vissoorten, is ook nooit ver weg in deze waterrijke streek.
Twee gebergten beheersen het vlakke, dicht bewoonde groene land dat W.B. Yeats in zijn gedichten voor ons doet leven. Dit is ook een van de betere plekken in het land om met Keltische kruisen versierde straataltaren te vinden, evenals de zogenaamde Vloekstenen. De reisleider legt je ter plekke graag uit waarom en vooral hoe je hier een vloek over een ander persoon kunt uitspreken…
Via een prachtige, woeste route rijden we naar Westport in het graafschap Mayo, waar we een avond overnachten. Dit is architectonisch gezien een van de meest unieke steden van het land, niet gek dus dat dit door de Ierse bevolking al diverse malen is verkozen tot 'de beste stad van Ierland', al telt het nog geen 6000 zielen. Sinds 1780 kan je genieten van The Mall, een weg met lindebomen die over beide oevers van de rivier de Carrowbeg loopt. Ook zijn vrolijk gekleurde winkelgevels en de 18de eeuwse pakhuizen zijn een plaatje voor het oog. Dit is ook de thuisbasis van een van de mooiste Georgian woningen van de Engelse aristocratie: Westport House.
Dag 9: naar Donegal (ca. 190 km)
Vandaag staat er een flinke rit noordwaarts op het programma, al hebben we desondanks nog tijd voor enkele mooie, korte wandelingen waarbij we het fraaie landschap van Sligo als decor hebben. Een gebied dat qua schoonheid en verscheidenheid aan natuurlijke attracties tot de mooiste van het land behoort. Eerst bezoeken we echter een van de vier musea die tezamen het Nationaal Museum van Ierland vormen (de drie andere bevinden zich in Dublin). Dit ultramoderne museum omvat vier verdiepingen gewijd aan het Ierse volksleven, van de Grote Hongersnood tot halverwege de vorige eeuw. Tentoonstellingen, films en interactieve geluidsmontages nemen je mee op deze boeiende geschiedenisles met de beste leraar die je ooit hebt gehad. Aangezien dit gratis toegankelijke museum ook nog eens gehuisvest zit in een fraai landhuis met een mooi park eromheen, kan je begrijpen dat wij hier ons nooit vervelen.
Een dik uur rijden noordwaarts gaan we terug in de tijd met een bezoek aan de megalithische graven (4500 v.Chr.) van Carrowmore, een van de oudste begraafplaatsen van Europa. Om deze bijzondere plek te bereiken moeten we wel eerst een uurtje wandelen. Ook kunnen we - iets verderop - wandelen naar Maeve’s Caern, waar de legendarische koningin Maeve haar laatste rustplaats heeft gekregen. Deze excentrieke eega van maar liefst vijf mannen (tegelijkertijd) was een bijzonder sexy en stoere dame die ook nog eens ongelooflijk sterk op het slagveld was. Volgens de overlevering heeft ze maar liefst zestig jaar (!) de scepter gezwaaid over haar geliefde koninkrijk. Wie heeft daar geen wandeling van een kleine 3 kilometer voor over? Met als ultieme beloning een adembenemend uitzicht vanaf de grafheuvel over het hele graafschap.
Iets voorbij de stad Sligo pauzeren we bij Glencar Lake om de hoogste waterval van Ierland te bezoeken. The Devils Chimney maakt een vrije val van exact 150 meter, al moeten we er eerlijkheidshalve bij zeggen dat deze natuurlijke attractie de helft van het jaar droogstaat. Anderhalve kilometer verderop hebben de Glencar Falls wel altijd water. Daarna rijden we het landschap van het graafschap Donegal in duidelijk verschilt van wat we al gezien hebben van het land. Het ruwe klimaat en de schrale, door bodem gegeselde bodem bieden nauwelijks mogelijkheden om tuinen en akkers aan te leggen. Veel locals verlieten dan ook dit kommervolle en eentonige leven en vertrokken naar Dublin en Cork, Londen of direct naar Amerika.
Een half uurtje rijden voor ons eindpunt brengen we een bezoek aan de belangrijkste aardewerk fabriek van het eiland. Belleek ontvangt al gasten sinds 1857, terwijl het museum gratis bekeken kan worden betaal je voor de zeer informatieve rondleiding een extra bedrag, die je kan terugvinden (evenals alle andere excursies) in ons excursie-overzicht.
In het centrum van het stadje Donegal (circa 3.000 inwoners), waar we een avond verblijven, verheft zich de burcht waaraan het graafschap zijn naam dankt, pal boven de huizen aan de rivier de Eask. De huizen en straten liggen netjes geordend rond een groot centraal marktplein, de ‘Diamond’. Ook zeer bezienswaardig is het Donegal Craft Village, waar je in een klein, ambachtelijk complex ambachtslieden aan het werk kunt zien met originele mooie producten: juwelen, aardewerk, porselein, houten en stenen beelden. Vanuit de haven kan je een rondvaart in de baai maken, waar een kolonie zeehonden zich meestal gewillig laat fotograferen.
Dag 10: naar (London)Derry (ca. 120 km)
Donegal is dat stukje Ierland in het noorden, waar velen alleen naartoe gaan als er nog tijd over is aan het einde van hun reis. Uiteraard heeft Grensloos Genieten wel die kostbare tijd gereserveerd, want de ‘burcht van de vreemdelingen’ geeft zijn schoonheid niet zomaar prijs aan de eerste de beste voorbijganger. Het is namelijk een ruw, nors, ongerept en bijzonder winderig land met een grillig klimaat. We moeten dus de nodige inspanningen leveren om dit graafschap te temmen, maar het loont de moeite.
Zelfs wie een vluchtige blik op de landkaart werpt van dit gebied, ziet dat deze plek met zijn vele inhammen een grote rijkdom aan natuurschoon heeft. We rijden een fraaie kronkelige route langs stapelmuurtjes, alleenstaande hoeves en bosjes wilde fuchsia’s. In de vissershaven van Killybegs maken we onze eerste (korte) fotostop met allerlei pittoreske havenactiviteiten als het drogen van de netten op de kade en verhitte discussies van plaatselijke vissers. De Coast Road leidt ons langs ruige heuvels die zich bij de rotsachtige kust in zee storten. Af en toe onderbroken door kleine, goudgele strandjes en een heidelandschap waarop schapen als stippen verspreid staan.
In het dorpje Kilcar brengen we een kort bezoek aan de fabriek waar je tweed per strekkende meter kan kopen, tegen relatief voordelige prijzen. Bij de Kliffen van Slieve League bekijken we de hoogste kliffen van het Britse vasteland. Ruim 600 meter van loodrecht afdalende rotsen is het belangrijkste natuurfenomeen van dit verlaten gebied. Via het voetpad van One Man’s Pass bereiken we deze bijzonder fraaie creatie van Moeder Natuur. Deze route is niet aanbevolen voor mensen met hoogtevrees.
Een stukje verder treffen we bij Ardara een bijzonder landschap aan met veenachtige heuvels. Vooral de Glengesh Pas is onvergetelijk: een ongerept landschap en een uniek uitzicht op de vallei: de pampa. Dit dorpje van nog geen 800 inwoners levert de grootste bijdrage aan nationale roem doordat een groot deel van haar onderdanen deel uitmaakt van de muziekgroep Riverdance. In deze pittoreske omgeving rijden we langs een prachtige baai die bij hoogtij onderloopt en toont je de typische kleuren van Ierland: groene weiden en bomen, wit zand, donkerblauw water en grijze bergen in de verte. In de grotten hier vonden zelfs clandestiene kerkdiensten plaats in een tijd dat het geloof belijden verboden was.
Het Glenvaegh NP is het laatste - maar zeker niet het minste – onderdeel van deze boeiende reisdag door Donegal. Een prachtige rit door een desolaat heidelandschap tussen de kale hoogtes leidt ons naar een park met dezelfde naam. Midden in het 16.000 hectare grote park ligt een ander park, waar een rijke excentriekeling 150 jaar geleden een kasteel in pure Hollywood stijl liet optrekken. Glenveagh Castle heeft alles wat een kasteel normaliter aantrekkelijk maakt, al zijn de exotische tuinen hier ook een Must See.
Via Letterkenny rijden we naar (London)Derry. Vandaag bezoeken we voor het eerst Noord-Ierland. Ondanks dat we een ander land betreden is er geen enkele grenscontrole. Enkele decennia terug waren er daarentegen maar liefst 287 grensposten! En dat voor een totale grenslijn van nog geen 450 kilometer… Wat opmerkelijk is dat bij de scheiding van de twee Ierlanden geen rekening is gehouden met natuurlijke barrières als rivieren of met de culturele verschillen tussen de republikeinse rooms-katholieken en de Brits-georiënteerde protestanten. Soms loopt de grens zelfs dwars door een huis, waar vooral de Ieren grappen over maken, bijvoorbeeld dat een man met zijn hoofd in Groot-Brittannië slaapt, maar zijn hart rust in de republiek Ierland. Een andere overgang tussen Ierland en Noord-Ierland zien we aan de postbussen en telefooncellen, die niet meer groen gekleurd zijn maar rood.
Zes graafschappen vormen tezamen het Britse deel van het eiland en Derry is -wat ons betreft- de leukste stad van Noord-Ierland. Derry (of zoals de Engelsen zeggen, LondonDerry) mag dan al eeuwen een typisch Engelse industriestad zijn geweest, anno nu is het een levendige en dynamische parel. In de tijden van The Troubles (‘De Problemen’, de weinig vleiende naam van het verbitterde conflict/burgeroorlog tussen de protestanten en de katholieken tussen grofweg 1969 en 1998) was deze stad van 20.000 inwoners vaak het toneel van bloederige conflicten. Nog steeds is de spanning te snijden tijdens de jaarlijkse Oranjemars op 12 juli, een herdenking van de overwinning van de protestantse aanhangers van de Hollandse prins Willem van Oranje op de katholieke Engelse koning James II, let wel, dit gebeurde in 1689! Derry is ook de plek waar het wereldberoemde nummer ‘Sunday Bloody Sunday’ van de Ierse band U2 over gaat. Op 30 januari 1972 schoten Engelse paratroopers hier 14 onschuldige burgers dood bij een anti-interneringsdemonstratie. In het informatieve 'The Museum of Free Derry komt deze roerige tijd weer helemaal tot leven.
De imposante verdedigingsgordel van anderhalve kilometer lengte, met zes meter dikke muren en wachttorens met 17de eeuwse kanonnen is de belangrijkste toeristische attractie van dit sfeervolle stadje. Al herbergt de stad ook enkele fraaie historische gebouwen, zoals het gildehuis en de St. Columb’s kathedraal. Ook hier heb je weer zeer imposante muurschilderingen, voornamelijk over 'The Troubles'. Een nacht brengen we door in deze gezellige stad, waar The River Inn de oudste pub van de stad is. Ook het ietwat verstopte straatje dat leidt naar 'The Garden of Reflection' is een aanrader. Evenals de begeleidde twee uur durende fietstochten van Derry Bike Tours.
Dag 11: naar Noord-Ierse kust (ca. 100 km)
Vandaag mag je genieten van het prachtige binnenland en de machtige kuststrook van Noord-Ierland. En de vele verborgen geheimen die het herbergt. De kleurrijke vissershuizen van Portrush en de bizarre contouren van Dunluce Castle mogen we uiteraard niet overslaan. Sinds 1300 stond op deze fotogenieke locatie een imposante burcht met sprookjesachtige torens en indrukwekkende poorten. Sinds 1641 mag het dan al een ruïne zijn, maar dan wel een van de mooiste die je ooit hebt gezien. Ook de begraafplaats van de ernaast gelegen vervallen kerk, 30 meter boven de zee, is een bijzondere locatie. Fans van de populaire tv-reeks Game of Thrones weten dat de spectaculaire kustlandschappen van Noord-Ierland de werkelijke thuisbasis is van de de 'Zeven Koninkrijken op het continent Westeros'.
Vlakbij ligt de oudste whiskeystokerij van de wereld. Sinds 1608 is Bushmills dus ook de oudste van de 32 Ierse whiskeybrouwerijen (let op, whiskey wordt met een e in Ierland en Amerika geschreven). Bushmills smaakt overigens totaal anders dan zijn Schotse soortgenoot. De veel mildere smaak is bijna te vergelijken met een rijpe cognac, in ieder geval veel lekkerder dan de meest verkochte Gold Label van John Power. Als vanaf de Atlantische oceaan een krachtige wind waait, is zo’n hartversterking aan te bevelen alvorens we de Carrick-a-rede Rope Bridge kunnen gaan oversteken, die het gelijknamige rotseilandje met een touwbrug aan Ierland verbindt. Deze touwbrug wordt al sinds de 18de eeuw elk jaar opgebouwd in de lente en voor de heftige herfststormen los barsten weer afgebroken, waardoor de meeuwen en pinguïns het eiland weer zes maanden voor zich zelf hebben. Mensen met hoogtevrees of zwalkende benen kunnen deze 24 meter diepe kloof beter niet oversteken. Wie niet per se de brug wil oversteken, kan gratis van het mooie landschap genieten.
Slechts enkele kilometers verder oostwaarts steekt de Giant’s Causeway, een door de natuur gevormde reuzendam, tegen de zee af. Deze eigenaardige rotsformaties ontstonden na een tertiaire vulkanische uitbarsting zestig miljoen jaar geleden, waarbij het vloeibare basalt tot 37.000 veelhoekige basaltzuilen verstarde. De in vele kleurschakeringen glanzende rotsblokken formatie is het meest bekende natuurtafereel van Ierland. De grootste is bijna 12 meter hoog, de kleinste enkele millimeters. Alhoewel de legende natuurlijk een heel ander verhaal vertelt over deze geologische curiositeit. Een reus (Giant) zou aan de dam (Causeway) zijn begonnen om daarover naar Schotland te kunnen lopen, maar omdraaide toen hij op de Schotse kust een andere reus ontwaarde. Wat je ook gelooft, dit is een van de beste plekken om je fantasie de vrije loop te laten. We overnachten op een heerlijke locatie, nabij de Noord-Ierse kust.
Dag 12: naar Belfast (120 km)
Vandaag hebben we de laatste kustroute van deze reis op het programma staan en misschien wel de mooiste. De Antrim Coast Road biedt spectaculaire vergezichten over bruine heidegebieden, witte kalksteen, zwart basalt, rode zandsteen en blauwe zee. Onderweg passeren we negen groene valleien, sublieme panorama's, charmante dorpjes en prachtige stranden. Tot 1834 waren hier geen enkele wegen en reisden bewoners liever per boot naar Schotland dan hun levensmiddelen in te slaan in het onbereisbare Ierland. Deze wereldberoemde panoramische route brengt ons langs plaatsen als Cushendun en de eenzame landtong Torr Head. In deze pittoreske omgeving vonden veel filmopnames plaats van Game of Thrones. Bij The Gobbins kan je een spectaculair pad langs de zee lopen. Deze wandeling van circa 5 km is onder begeleiding en duurt wel bijna drie uur.
In de namiddag bereiken we Belfast waar de restanten van ‘The Troubles’ nog steeds zichtbaar zijn. In 1969 trokken de Britten hier een bijna twee kilometer lange, bouwvallige barrière op van bouwstenen en golfplaten, die later bekend zou worden als de ‘Peace Line’. Niemand kon vermoeden dat deze Vredeslinie ruim 30 jaar als een permanente scheiding van beton en staal zou fungeren tussen de katholieke en protestante wijken. Levensgrote kleurrijke muurschilderingen herinneren aan deze bijna 30-jaar durende periode waarbij ruim 3500 mensen gedood werden en bijna 50.000 verwond.
We maken een indrukwekkende wandeling door de katholieke Falls Road waar je steunbetuigingen aan Sinn Fein (politieke partij) en IRA (paramilitaire organisatie) op gebouwen, muren en woonhuizen geverfd ziet staan. Op een (verre) steenworp afstand ligt de protestantse Shankill Road, waar de sympathie juist uitgaat naar alles wat Engeland een warm hart toedraagt. Het is fascinerend om tussen deze kleurrijke tijdsbeelden door te lopen en de verhalen te horen van onze (speciaal ingehuurde) gids. Deze 'Berlijnse muur' binnen Groot-Brittannië mag dan grotendeels verdwenen zijn (het plan is om ze voor 2023 allemaal te hebben weggehaald), nog steeds zien we de restanten op veel plekken.
Behalve aan aantal minder prettige herinneringen heeft deze 350.000 zielen tellende stad gelukkig ook veel moois te bieden. De strategische ligging aan de monding van de rivier de Lagan heeft de stad veel voorspoed gebracht. In 1912 rolde de pakketboot Titanic hier van de scheepswerf en we weten allemaal hoe haar eerste reis verlopen is. Het Titanic Belfast museum is geen museum in de klassieke zin van het woord, het is vooral een ontroerend belevingsparcours en een prachtige hommage aan dit gigantische schip dat door een ijsberg ten onder ging, maar hier in de haven van Belfast herleeft. Met moderne technologieën wordt de beleving levensecht gemaakt en zet op deze manier definitief een punt achter de pijnlijke relatie die Belfast had met de Titanic. Het gebouw zelf wordt ironisch genoeg Iceberg genoemd door de plaatselijke inwoners, maar een bezoek laat niemand koud.
Ondanks de snelle industriële groei bezit Belfast mooie musea en enkele prachtige architectonische juwelen, waaronder de City Hall, kathedraal, universiteit, Customs House en een aantal banken die meer lijken op Venetiaanse paleizen dan degelijke bankgebouwen. Liefhebbers van cultuur komen aan hun trekken met enkele fraaie musea (Ulster Museum, Belfast Library, King’s Hall), al houden anderen weer van de lugubere sfeer in Crumlin road Gaol, de voormalige gevangene. Ook de theaters bieden een breed scala aan voorstellingen. En natuurlijk heeft ook Belfast een grote verzameling aan authentieke Victoriaanse bars met rijk versierde tegels en glas-in-loodramen. Bij mooi weer kan je in een van de vele parken, Belfast heeft namelijk de hoogste Britse toeristische onderscheiding gekregen van ‘City in Bloom’, mede omdat het maar liefst 8 verschillende golfbanen binnen zijn stadsgrenzen heeft.
Dag 13: naar Dublin (ca. 180 km)
Belfast is een makkelijke stad om uit te ontsnappen, al is ze volledig omringd door een gordel van groene heuvels. De sereniteit van het omliggende platteland is het perfecte decor voor onze laatste reisdag van deze rondreis. Een kleine twee uur rijden zuidelijker ligt Dublin, maar ook nu nemen we geen snelweg maar de prachtige plattelandswegen.
Het 'Jeruzalem van Ierland' is onze eerste echte stop. Darmargh is al sinds de vroege middeleeuwen de spirituele hoofdstad van het eiland Ierland, omdat hier zowel het katholieke als het protestantse aartsbisdom gehuisvest zit. De Anglicaanse St. Patrick kathedraal ligt in het hart van de oude stad waar het omringd wordt door karaktervolle huizen. Dit is het enige godshuis van Ierland dat maar liefst zestien keer werd vernield en dus zeventien keer herbouwd! Op een steenworp afstand ligt de gelijknamige kathedraal van de katholieken.
In het gebied waar de bekende Slag bij de Boyne plaatsvond, kun je nu nog het grootste aantal prehistorische megalieten van Europa bewonderen. Het hele gebied werd uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. De laatste stop voor Dublin is in het mooie oude dorpje Slane, dat is gebouwd op een steile heuvel boven de rivier Boyne. De Hill of Slane, waar St. Patrick in 433 door het ontsteken van een paasvuur het christendom afkondigde, en zijn ruïnes van kerk en abdij met een adembenemend uitzicht onder de omliggende vlakte.
Vlakbij ligt de meest bezienswaardige prehistorische grafkamer van Europa: de bijna 5000 jaar oude grafheuvel van Newgrange en de tumulus van Knowth. In totaal kun je bij de drie grafheuvels meer dan driehonderd stenen bewonderen waarop figuren getekend staan. Met andere woorden, in dit gebied bevindt zich 60% van alle neolithische kunst op aarde. En dan moet je bedenken dat dit gebied nog lang niet alle mysteries heeft prijs gegeven. Wie niet de grappige interpretaties van de gidsen over de tekeningen, spiralen en cirkels kan verstaan, de reisleider vertaalt graag.
Nog een stukje verderop ligt Hill of Tara, het culturele en religieuze centrum van het oude Ierland. Elke drie jaar werd op deze heuvel tot de 11de eeuw een grote bijeenkomst gehouden om wetten te verkondigen en geschillen te beslechten. Na de komst van het christendom nam de invloed van Tara, de belangrijkste van de vijf historische koninkrijken, snel af. Op de top van de heuvel staat een modern beeld van St. Patrick. Bij al deze plekken maken we een stop voordat we weer in Dublin arriveren voor onze laatste avond in Ierland.
Dag 14: naar Nederland
Afhankelijk van of we een vroege ochtend of late middagvlucht hebben naar Nederland, kan je nog even genieten van de meest levendige stad van Ierland. Wij zijn er 100% van overtuigd dat je inmiddels net zo veel van Ierland bent gaan houden als wij al decennia doen.
